Nieuw symfonieorkest: Kamerfilharmonie Der Aa

In Noord-Nederland, meer specifiek in de provincies Groningen en Drenthe, is een nieuw symfonieorkest opgericht dat aanstaande zondag voor het eerst in het openbaar zal optreden. Dat zal op zondag 31 oktober gebeuren in het cultureel centrum De Schalm in Assen (aanvang 19:30 uur). 

Het ensemble bestaat uit gedreven amateurmusici die het spelen in uitsluitend jeugd- en/of studentenensembles zijn ontgroeid. Chefdirigent is Joost Smeets.
Het concert bestaat in drie programmaonderdelen: twee stukken van Gustav Mahler en de befaamde symfonie Mathis der Maler van Paul Hindemith. De alt Eline Harbers treedt solistisch op in Mahlers Rückert Lieder.

Hier ziet u zes strijkers van de nieuwe Kamerfilharmonie Der Aa.

Het concert zal worden herhaald op woensdag 3 november in de Immanuelkerk te Groningen (aanvang 20:15 uur).

Meer over deze musici kunt u lezen in een artikel dat we dezer dagen op onze zustersite Cultuur in Groningen en omgeving hebben geplaatst.

Twee Mahler-symfonieën via de buitenlandse radio

De Tragische
In het BBC Radio 3-programma Afternoon on 3 wordt op vrijdag 29 oktober — tussen 15:00 uur en 18:00 uur onze tijd — een concert gegeven met vier werken uit het Duitse cultuurgebied: twee daarvan stammen uit een verder achter ons liggende periode, de beide andere zijn ontstaan tijdens het fin de siècle.
Na de ouverture Die Fledermaus uit 1874 van Johann Strauß (1825-1899) volgt de Symfonie nr. 99 in E grote terts, uit 1793, van Joseph Haydn (1732-1809). Dan kan men luisteren naar de Passacaglia opus 1 van Anton von Webern (1883-1945), gecomponeerd in 1908.
Ten slotte zal de Symfonie nr. 6 in a-klein — de Tragische — van Gustav Mahler (1860-1911), gecomponeerd in de jaren 1903-1905, worden uitgevoerd.
Een uitgebreide toelichting op deze Mahler-symfonie is te vinden op deze muzieksite in een artikel dat werd geplaatst op 25 september 2008.

De Vijfde
Vanaf 20:00 uur concerteert de NDR Radiophilharmonie onder leiding van Eivind Gullberg Jensen. Twee nadrukkelijk tot de klassieke stukken van de twintigste eeuw behorende composities staan op de rol: als eerste het door de componist zelf niet meer geheel voltooide Concert voor altviool en orkest uit 1945 van de Hongaar Béla Bartok (1881-1945), met Maxim Rysanov als solist. Daarna volgt de Symfonie nr. 5 in cis kleine terts uit 19, ook deze gecomponeerd door Gustav Mahler.

Opera L'etranger van Vincent d'Indy zaterdag in operaprogramma Scala van België's radio Klara

De vreemdeling
Op de avond van zaterdag 23 oktober begint om 20:00 uur, in het operaprogramma Scala van de Nederlandstalige Belgische zender Klara, het muziekdrama L'étranger van de Franse componist Vincent d'Indy (1851-1931).j Dit opus wekt de indruk dat er enige overeenkomst bestaat met de opera Der fliegende Holländer. [1]
L'étranger werd voor het eerst gepresenteerd in 1903 te Brussel.

De in Parijs geboren
Franse componist
Vincent d'Indy (1890).

Vincent d'Indy volgde een opleiding bij Antoine-François Marmontel (1816-1898) en César Auguste Franck (1822-1890), en werd in de sfeer ban het muziekdrama nadrukkelijk beïnvloed door Wagners Parsifal [2], en wel zodanig dat zijn opera Tervaal — première in 1897 te Brussel — het epitheton Franse Parsifal kreeg.
Vier jaar voor zijn overlijden besloot hij zijn compositorische loopbaan met de komedie Le rêve de Cinyras (1827). Zeven jaar eerder had hij een uitermate chauvinistisch-reactionaire opera gecomponeerd, en daarop hebben tal van sympathisanten zich van hem afgekeerd. 
Over nog twee andere muziekdrama's die op dezelfde avond in enkele bekende programma's van West-Europese zenders te beluisteren zijn, zij hier verwezen naar onze zustersite Tempel van het Muziektheater.
Op onze andere zustersite over klassieke muziek, Muziek en mensen, is een artikel te vinden over de opera Niobe van Agostino Steffani, welke eveneens op deze zaterdagavond te beluisteren zal zijn.
___________
[1] Deze opera  van Richard Wagner (1813-1883) werd geschreven in de jaren 1840-41 en is in 1843 in première gegaan.
[2] Wagner heeft in de jaren 1865, en 1877-1882 aan Parsifal gewerkt, op een eigen tekst. De première vond plaats in 1882.

NDR Kultur: de Eerste Symfonie van Max Bruch

De aflevering van he programma Musica van de Duitse regionale radiozender NDR Kultur, welke wordt voorgesteld op woensdag 20 oktober, tussen 19:30 uur en 20:00 uur, telt slechts één programmaonderdeel: de Symfonie nr. 1 in Es grote terts, opus 28 uit 1868, van Max Bruch (1838-1920).

De Duitse componist
Max Bruch.

Buiten het wereldvermaarde Concert voor viool en orkest in g kleine terts, opus 26, gecomponeerd in de jaren 1865-1867, heeft Max Bruch nog vier andere composities voor viool en orkest gerealiseerd, waaronder het zelden gespeelde Tweede uit 1877 en het vrijwel onbekende Derde uit 1891. Een Concertstuk voor viool en orkest in fis kleine terts (1910) haalt ook slechts uiterst zelden het concertpodium. De Schotse Fantasie voor diezelfde bezetting heeft daarentegen weer een redelijke spreiding weten te bereiken.
Een ander werk voor solo-instrument en orkest, het concertstuk Kol Nidrei (cello), opus 47,  geschreven in de jaren 1880-81 heeft weer een grote bekendheid weten te verwerven, niet in de laatste plaats door wat het werk voorstelt: een reeks variaties op een Joods gebed.
Het Gewandhaus Orchester onder leiding van Kurt Masur biedt de belangstellenden in het ouevre van deze Duitse componist de gelegenheid om kennis te nemen van diens Eerste Symfonie. Daarna heeft Max Bruch nog twee symofnieën gecomponeerd: de Tweede in f-klein, opus 36 (1870) en de Derde in E-groot, opus 51, gereedgekomen in 1882 en gereviseerd in 1886.

NDR Kultur: Eerste Symfonie van Max Bruch

Culturele armoe troef bij de nieuwe Haagse ploeg

Ernst Theodor Amadeus Hoffmann (1776-1822), dichter, auteur van fantastische literatuur, componist en muziekcriticus heeft een behoorlijk oeuvre aan schrifturen nagelaten. Daarin bevinden zich tevens enige aforismen. Een heel interessant voorbeeld daarvan is:

Waar de spraak ophoudt, begint de muziek.

Ernst Theodor Amadeus Hoffmann: Selbstkarikatur.

In zekere context is dat tot op de dag van vandaag geheel juist, en waarschijnlijk ook nog wel tot in lengte van dagen. Gezien echter de onvoorstelbaar destructieve plannen die het nieuwe kabinet van het Koninkrijk der Nederlanden (b)lijkt te koesteren met betrekking tot de kunsten in het algemeen en de muziekwereld in het bijzonder, lijkt een variant op de uitspraak van Hoffmann hier eveneens op zijn plaats:

Waar de muziek ophoudt, begint de barbarij.

Zie tevens de bijdrage van heden op onze zustersite Muziek en mensen.
Zie voorts ons artikel op onze moedersite Cultuurtempel.
En dan nog een artikel op onze zustersite Tempel der Actualiteit.

NNO deze week met Russisch en Frans repertoire in drie Noord-Nederlandse steden

De Russische componist
Pjotr Iljitsj Tsjakovski
(1840-1893)

Pjotr Iljitsj Tsjajkovski
Het Noord Nederlands Orkest presenteert de komende week driemaal een concert met hetzelfde programma buiten de vestigingsplaats: op dinsdag 12 oktober in Schouwburg Ogterop te Meppel (aanvang 20:00 uur), op woensdag 13 oktober in De Muzeval te Emmen (aanvang 20:15 uur) en op donderdag 14 oktober in Theater Geert Teis te Stadskanaal (aanvang 20:00 uur). Chef-dirigent Michel Tabachnik leidt het ensemble; Violiste Veselina Manikova speelt de solopartij in twee stukken van Pjotr Iljitsj Tsjajkovski (1840-1893): Valse scherzo, opus 34 uit 1877 — een jaar voordat zijn onsterfelijk gebleken Vioolconcert, opus 35 het licht zag — en in aansluiting diens Menuet.
Voorafgaand klinkt eerst de als ouverture-fantasie gekwalificeerde compositie Romeo en Julia, uit 1869, naar de gelijknamige tragedie van William Shakespeare uit de jaren 1591/94. [1]

Claude Debussy en Maurice Ravel
Na de pauze is de beurt aan twee onvergankelijke meesterstukken uit het Franse repertoire: allereerst La mer van Claude Debussy, dat het orkest in de achter ons liggende week in drie andere steden van het eigen speelgebied heeft voorgesteld.

Deze voorstelling laat in principe niets te raden over. Men kan die zien
als een beeld-verwijzing naar de Boléro van Maurice Ravel.
Deze afbeelding is overgenomen uit de concertkalender 
2010-2011 van het Noord Nederlands Orkest.

Het concert zal worden besloten met de overbekende, en nog altijd even geliefde, Boléro van Maurice Ravel. Over die compositie kunt u een uitgebreide toelichting lezen, die we op 24 januari 2008 op deze site hebben gepubliceerd.
__________
[1] De componist heeft Romeo en Julia in 1870 en in 1890 gereviseerd.