Johann Friedrich Reichardt componist van de week

Vijf keer een half uur Reichardt
Deze week staat het muziekprogramma Componist van de week, van de Vara op Radio 4, in het teken van de ooit zeer befaamde Duitse componist Johann Friedrich Reichardt (1752-1814), die de functie van Hofkapellmeister heeft vervuld voor drie koningen van Pruisen.
Van maandag 6 juli tot en met vrijdag 10 juli, steeds tussen 19:30 uur en 20:00 uur kunt u naar een kleine diversiteit aan werken van de — gedeeltelijk vergeten, doch allengs opnieuw ontdekte — grootheid uit het laatst van de achttiende en het begin van de negentiende eeuw.
Enkele tientallen jaren geleden had de bariton Dietrich Fischer-Dieskau (geboren 1925) deze muziekmeester reeds (her)ontdekt en een serie liederen van hem op Orfeo, zijn eigen geluidsdragers-label uitgebracht [1]; en daarop zelf gezongen, dat spreekt. In 1992 heeft diezelfde zanger — die zich intussen had ontpopt als schrijver over tal van aspecten van de muziek, en, het ligt voor de hand: met name met betrekking tot het fenomeen zangkunst — een biografie over Reichardt gepubliceerd. [2]

Meer dan duizend liederen
Dat deze zanger zich voor die componist interesseerde, ligt voor de hand als je bedenkt dat eerstgenoemde veel liederen — verspreid over de gehele aardbodem — ten beste heeft gegeven en er zelfs zo'n vierhonderd geluidsdragers van hem in omloop zijn en uit dien hoofde meer wilde weten over de meer dan duizend liederen die Reichardt heeft gecomponeerd, en de functie die hij als wegwijzer heeft gehad voor het muziekleven na hem en daarbinnen in eerste instantie voor componisten, met aan de top Franz Schubert (1797-1828). Een deel van de muziekliefhebbers bij wie de kunstvorm Lied hoog in aanzien staat, zal het misschien — indien niet als parate kennis dan toch passief — weten: Schlaf, Kindlein, schlaf stamt uit de ganzenveer van Reichardt en werd tot een geliefd volkslied, ook buiten de directe Duitse invloedssfeer.
Men zou, zonder dat men daarvoor nu direct een reprimande moet incasseren, de bewering kunnen opstellen dat Reichardt een soort samenwerkingsverband was aangegaan met Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832), mede doordat deze dichtervorst zeer veel heeft bijgedragen aan het welslagen van Reichardt als liedcomponist. Maar eveneens het oeuvre van Friedrich von Schiller (1759-1805), en van Friedrich Klopstock (1723-1803) alsook anderen hebben gediend als nimmer opdrogende bron voor deze grootmeester van het Duitse lied.
Het zijn niet alleen liederen en andere zangstukken die tijdens de vijf avonden deze week uit het oeuvre van Reichardt via Radio 4 zullen klinken. Voor een totaal overzicht van de vijf programma's zij verwezen naar de website van Componist van de week.

[1] Voor de geïnteresseerden: Johann Friedrich Reichardt — Ausgewahlte Lieder. Dietrich Fischer-Dieskau, Bariton; Maria Graf, Harfe. Orfeo C 245 921 A. Van de twintig liederen die op deze CD bijeengebracht zijn, stammen voor vijftien daarvan de teksten van Goethe, vier van Schiller en één van Ossian.
[2] Bij de uitgever is het boek intussen uitverkocht, maar op diverse plekken (antiquariaten, internetzaken) wellicht nog verkrijgbaar: Dietrich Fischer-Dieskau — Weil nicht alle Blütenräume reiften — Johann Friedrich Reichardt Hofkapellmeister dreier Preußenkönige.
Deutsche Verlags Anstalt, 1992; 432 pag. geb., met z/w- ill.; ISBN 3-421-06531-4.
____________
Afbeeldingen
1. Voorzijde van het boekje behorende bij de CD met twintig Reichardt-Liederen.
2. Fragment uit het befaamde Goethe-schilderij door Johann Heinrich Wilhelm Tischbein (1751-1829), gerealiseerd in 1787 in de Campagna, tijdens de Reise nach Italien van de Duitse dichter.