BBC-documentaire over Tsjajkovski op Cultura 24

Onzekerheden
Eens in de zoveel tijd komt er wel weer iemand op de gedachte, zich eens nader onderzoek te doen naar de omstandigheden waaronder de Russische componist Pjotr Iljitsj Tsjajkovski (1840-1893) om het leven is gekomen. Dit ondanks het feit dat we er eigenlijk wel van mochten uitgaan dat Harold C. Schonberg (1915-2003) — criticus, onder meer en voornamelijk voor de New York Times — daarover decennia geleden reeds het laatste woord had gesproken. Hij heeft, na acribisch onderzoek, de theorie opgesteld dat Tsjajkovski — in navolging van de Griekse filsoof Sokrates — door een bijzonder tribunaal zou zijn veroordeeld tot de gifbeker. Met zijn al te openlijk beleden homoseksualiteit zou hij een sterk zedenbedervende invloed uitoefenen.

Speculaties
Voor BBC-television werd een documentaire vervaardigd, die is uitgezonden onder de titl Who killed Tchaikovsky? Deze wordt de komende dagen — in ieder geval drie keer — uitgezonden op de digitale televisiezender Cultura 24. Daarin wordt de vraag opgeworpen of Tsjajkovski wellicht geïnfecteerd water had gedronken — en daardoor werd besmet met cholera — of dat hij een ongeluk had gehad, dan wel had verkozen zelf een eind aan zijn leven te maken, of dat er misschien sprake was van een zeer lugubere doodsoorzaak.

Overigens is de raadselachtige dood van deze nog altijd zeer populaire Russische componist uitgebuit door schrijvers van dubieuze verhaaltjes, welke op ieder niveau de geringst denkbare kwaliteit missen; enkele van die verhalen zijn gebruikt voor een verfilming. De Franse romancier en essayist Dominique Fernandez (geboren 1929) heeft er een roman — Tribunal d'honneur — over geschreven. Deze is voor het eerst verschenen in 1996. De auteur slaagt erin de aandacht te boeien, doordat hij diep op de materie ingaat en laat zien dat een een misdaad van staatswege in deze zaak niet is uitgesloten. Alles te kunnen bewijzen zal heel moeilijk zijn, aangezien de archieven zijn vernietigd en de identiteit van de rechters onbekend is, waardoor de Geschiedenis het zwijgen is opgelegd.

Op drie avonden achtereen
Op woensdag 16 februari wordt deze documentaire gepresenteerd tussen 23:00 uur en middernacht; twee herhalingen volgen op de beide dagen erna: de eerste op donderdag 17 februari, vroeg in de avond, tussen 19:00 uur en 20:00 uur. Tijdens het scheiden van de markt van het avondprogramma van vrijdag 18 februari, overgaand in het nachtprogramma van zaterdag 19 februari, is de film nogmaals te zien tussen 23:10 uur en 00:11 uur.
Eventuele uitzendingen, die buiten de avonduren plaats grijpen, zijn te vinden op de website van de zender in kwestie, bij de programmagegevens.