Josquin Desprez — Misse Pange Lingua

Ensemble Oude Noten
In de reeks Oude Nederlandse Missen in de Groninger Synagoge zal op zondag 28 september een nieuwe aflevering worden gepresenteerd. Deze keer is de beurt aan de, bepaald niet onbekende, Missa Pange Lingua van Josquin Desprez. Deze musicus werd geboren na 1450 en is is 1521 overleden. De uitvoerenden zijn leden van het Ensemble Oude Noten onder leiding van André Cats. Bijzonderheid is dat in deze reeks de te spelen werken uitgebreid zullen worden toegelicht. De dirigent heeft reeds bij vorige gelegenheden zeer overtuigend bewezen dat hij zulks uitstekend kan zonder in vakterminologie te vervallen, die in de meeste gevallen het doel volkomen voorbij schiet als men de luisteraars wil bereiken en van extra gegevens wil voorzien. De juiste benadering is in deze gevallen vast wel gewaarborgd.
Het concert zondag 28 september in de Synagoge, Folkingestraat te Groningen, begint om 15:00 uur. Een week eerder, op zondag 21 september, is er reeds een try-out in de Jacobuskerk te Feerwerd, in de tamelijk directe omgeving van de Stad Groningen.

Missa Pange Lingua
Van Josquin zijn meer dan dertig missen bewaard gebleven, en de meeste daarvan zijn getoonzet op bestaande chansons, dan wel volksliederen of vaste notenvolgorde. Twee van die missen gelden als absolute meesterwerken: zowel die op basis van het veelvuldig bewerkte lied L'homme armé, en de vierstemmige, welke is gebaseerd op de liturgische hymne Pange Lingua (weerklink, tong). Elk onderdeel van deze mis begint met de Hymne, die telkens in tal van bewerkingen in alle onderdelen opnieuw opduikt.
Opvallend is de veelvuldig voorkomende koppeling van hoge en lage stemmen, die in afwisseling klinken, hetgeen in een zeer boeiende inkleuring van het geheel resulteert. Twee onderdelen van de mis zijn slechts tweestemmig gehouden: Pleni sunt coeli en Benedictus.


Men mag er vooral niet van uitgaan dat er in deze mis uitsluitend plechtstatigheid en diepe ernst wordt voorgedragen. Juist de vrijheid en de folkloristische melodieën zorgen er hier en daar, en met name in het Gloria, voor dat een ongedwongen sfeer prevaleert.
__________

NB: Wie van de luisteraars vindt dat zij of hij van de muziek van Josquin Desprez wel meer wil leren kennen, moet 's avonds om 22:00 uur maar even de Duitse radiozender WDR 3 inschakelen, waar dan het WDR Rundfunkchor Köln een concert opent met het vierstemmige motet Liber generationis Jesu Christi van dezelfde componist.