'Das Paradies und die Peri' van Robert Schumann donderdag in het Avro-Middagconcert op Radio 4

Opname uit Stockholm
In het muziekprogramma Middagconcert dat de Avro op donderdag 's middags vanaf 13:03 uur uitzendt, zal een uitvoering klinken van het relatief zelden gespeelde 'oratorium' uit 1843 van Robert Schumann Das Paradies und die Peri. Het concert is overgenomen van de Zweede Radio.
Solistische medewerking zal worden verleend door Sally Matthews en Malin Christenson, beiden sopraan; Ingeborg Danz, alt; Andrew Staples, tenor; en Christoph Maltman, bas. Het Zweeds Radio Symfonieorkest en het Zweeds Radiokoor worden gedirigeed door Daniel Harding. Het betreft hier de opname van een concert dat op 2 februari van dit jaar in de Berwaldhallen te Stockholm werd gegeven.

Verdreven uit het Paradijs
Toen Robert Schumann drieëndertig jaar oud was, voltooide hij zijn eerste oratorium, Das Paradies und die Peri, opus 50, hetgeen onderdeel is van een groter literair geheel, dat niet direct binnen het bereik van Schumann zou zijn gevallen als niet zijn vriend Emil Flechsig — die dat gedeelte uit Lalla Rookh van Thomas Moore (1779-1852) had vertaald — hem ertoe had bewogen, deze tekst nader te bestuderen. Deze oriëntaalse romance uit 1817 in de vorm van verhalend gedicht van de Ierse dichter, zanger en liedschrijver kan worden beschouwd als uitbeelding van de Verlossing, voorgesteld in oriëntaalse voorstellingen, voornamelijk binnen de Indiase mythologie.
Een Peri is volgens de oriëntaalse mythologie een luchtwezen dat ooit uit het paradijs is verdreven als gevolg van een vergrijp, en om opnieuw toegang te krijgen is het verplicht om "de liefste gave des hemels" aan te bieden. In het kader van het soort vertelling begrijpt iedereen dat niet de eerste de beste keer lukt, maar dat ook in die verre, onbekende landen het Scheepsrecht gold.
Het is inhoudelijk een religieus verhaal en staat derhalve dichterbij het oratorium van de christelijke traditie in het avondland dan men zou denken. Nieuw echter is het uitblijven van recitatieven, die gewoonlijk de verhaallijn presenteren, en in de zangpartijen met hun melodisch vloeiende lijn, elke niet wordt onderbroken, is het lied-karakter overheersend. Kortom, Schumann heeft er veeleer en romantische ballade van gemaakt.
____________
Afbeeldingen
1. Robert Schumann, getekend door Jolien Eijkhout, Groningen, 2004.
2. Der irische Schriftsteller Thomas Moore, hier im Jahre 1819, als er 40 Jahre alt was.
3. Voorplat van het tekstboekje, met daar buitenop (en ook binnenin) ten onrechte de naam van de oorspronkelijke dichter als Ch. Moore.