Jacques Offenbach-Gala, en diens gehele 'Orpheus'

26 december: delen uit Die Rheinnixen
Op de cultuurzender Arte wordt op de avond van 26 december, tussen 19:00 uur en 19:50 uur in een productie van de regionale Duitse ARD-zender SWR (Südwest Rundfunk) een Offenbach-Gala uit Zürich gepresenteerd, waarin delen uit diens opera Les fées du Rhin (Die Rheinnixen) zullen worden gespeeld. Het is een grote romantische opera in vier bedrijven met een speelduur van goed drieënhalf uur. Het libretto stamt van Charles Nuitter (pseudoniem voor Charles Louis Étienne Truinet, 1828-1899). Aangezien de première in de Wiener Hofoper was, op 4 februari 1864, heeft Alfred von Wolzogen (1823-1883) — auteur van het in 1860 verschenen standaardwerk Theater und Musik — voordien het oorspronkelijke libretto in het Duits vertaald. Maar dat was niet alles: de in die dagen onvermijdelijke Weense criticus Eduard Hanslick (1825-1904) bemoeide zich met het geheel en hij drong er nadrukkelijk op aan het werk de bovengenoemde Duitse titel te geven, daarbij aansluitend op Wagners Rheingold, waarvan de tekst reeds bekend was.
In de Arte-vertoning dirigeert Marc Minkowski het orkest van de Opera van Zürich. Solisische medewerking komt van de vocalisten Malin Hartelius, Nora Gubisch, Bernard Richter en Michael Volle. Cellosolist is Jérôme Pernoo. Deze 46 minuten durende film zal nog deze week door Arte één keer worden herhaald: op vrijdag 28 december, al vroeg in de ochtend: vanaf 08:00 uur.

Donderdag 27 december: 'Orphée aux Enfers'
Op het scherp van de snede tussen donderdag 27 en vrijdag 28 december, dat wil zeggen exact om 00:00 uur wil het tweede Nederlandstalige Belgische televisienet Canvas de opera Orphée aux enfers laten beginnen. Het betreft een opvoering uit de Brusselse Muntschouwburg met het koor en symfonieorkest van dit theater, gedirigeerd door Patrck Davin.
Dit werk is een opera buffa in twee bedrijven en vier scènes op een libretto van de twee bekende toneelschrijvers Hector Crémieux (1828-1892) en Ludovic Halévy (1834-1908). Het werd voor de eerste keer gepresenteerd op 21 oktober 1858 in het Théâtre des Bouffons Parisiens in de Franse hoofdstad. Het verhaal speelt — vanzelfsprekend, is men geneigd te zeggen, in de Griekse oudheid. De zanger Orpheus heeft zijn geliefde Eurydice aan de dood verloren, en zij bevindt zich in de Onderwereld. Om haar terug te krijgen, moet hij zelf afdalen en zich verplichten onder geen beding om te kijken als hij met haar naar de aarde terugkeert. Zoals dat vaak in de antieke wereld en de zich aldaar afspelende gebeurtenissen, voorkwam: Orpheus keek op een gegeven moment wèl om, en zo bleef hij alleen.
Al eerder had Christoph Willibald von Gluck (1714-1787) deze thematiek tot een opera verwerkt: Orfeo ed Euridice, in 1762 te Wenen met een versie voor altcastraat, 12 jaar daarna als Orfee et Euridice te Parijs met een tenor voor de hoofdrol.
____________
Afbeeldingen
1. Componist Jacques Offenbach.
2. Dirigent Marc Minkowski (Foto: Deutsche Grammophon).
3. Librettist Ludovic Halévy.
4. Poster waarop de opera Orphée aux Enfers als "opera-féerie en 4 actes, 12 tableaux" werd aangekondigd.

NB: Zie tevens ons artikel over Jacques Offenbachs opera Les contes d'Hoffmann op ons basisweblog Cultuurtempel, op vrijdag 2 november 2007.