Toscanini dirigeert Wagner in Arte-documentaire

Bijzondere combinatie
In het dagelijkse bestaan was Arturo Toscanini (1867-1957) een ware democraat, maar in de kunst stelde hij zich op als aristocraat. Dienovereenkomstig wees hij, als Wagner-specialist, dan ook het verzoek van Adolf Hitler van de hand om de leiding van de Bayreuther Festspiele op zich te nemen en zette hij nadien nooit meer één voet in het Wagner-Walhalla.
Naar aanleiding van het feit dat het in 2007 een halve eeuw geleden was dat dirigent Arturo Toscanini is overleden, presenteerde Arte-televisie eind juni van dat jaar twee keer een documentaire die door Pierre-Martin Juban voor de WDR was gerealiseerd— een Duits-Franse co-productie uit datzelfde jaar. De film, die 41 minuten duurt, wordt thans opnieuw uitgezonden op zondag 1 maart, 's avonds tussen 19:00 uur en 19:45 uur op Arte. Een herhaling zal worden gepresenteerd op zaterdag 6 maart, om 06:00 uur 's ochtends, eveneens op Arte.

Gerestaureerde beelden
U krijgt in deze documentaire opnamen te zien die tussen 1948 en 1951 zijn gemaakt met het NBC Symphony Orchestra. Er is sprake van restauraties waar het de beelden en het geluid betreft. Voorafgaande aan het concertgedeelte van de film is er een korte bijdrage waarin wordt ingegaan op de bijzondere relatie tussen Toscanini en (de muziek van) Richard Wagner.
Arturo Toscanini werd in 1867 geboren en reeds als negentienjarige dirigeerde hij voor het eerst in het openbaar, en vanaf dat moment zou hij zich gedurende zo'n zeven decennia achtereen profileren één der belangrijkste dirigenten van het laatst deel van de negentiende, en tevens van de hele eerste helft van de twintigste eeuw. Hij overleed in 1957.

Erich Wolfgang Korngold schreef laat-romantische werken doch beslist geen Entartete Musik

Concert met werk van Erich Wolfgang Korngold
In het programma Radio 3 Lunchtime concert van die BBC-zender zullen op dinsdagmiddag — tussen 14:00 uur en 15:00 uur onze tijd — drie composities worden uitgevoerd door Elizabeth Watts, sopraan; en Philip Thomas, piano. Het laatste van die drie werken betreft een compositie van Erich Wolfgang Korngold — een meester aan wie we in het elektronische cultuurtijdschrift All art is quite useless op 11 oktober 2006 een uitgebreid artikel hebben gewijd.
Van deze, als wonderkind begonnen, muziekmeester (1897-1957) zal opus 29 uit 1939 worden gespeeld: Liederen — Songs of the Clown — op teksten van William Shakespeare (1564-1616), uit diens Twelfth Night or What You Will.

Scandaleus
Korngolds muziek dient te worden gekwalificeerd als behorend tot de laat-romantiek. Het is een Meer Dan Grof Schandaal dat op de Nederlandstalige Wikipedia-pagina de muziekstijl van Korngold wordt gekwalificeerd als Entarte Musik. Welke minder, dan wel totaal niet begaafde, kan zoiets ongecontroleerd en tevens ongestraft op een encyclopedische site plaatsen? Het begrip Entartete Musik is absoluut geen stijlrichting maar is een epitheton dat is opgeplakt door het meest abjecte moffentuig dat deze aarde ooit heeft gekend en zo'n kunstenverachtende term wordt thans en passant — meer dan een halve eeuw na de Tweede Wereldoorlog — klakkeloos overgenomen en niet eens door een geciviliseerde redactie adequaat aangepast.
Het artikel dat in de stijl van een aangeschoten Tante Betje was geschreven, heb ik inmiddels zoveel mogelijk aangepast, maar daar valt nog wel één en ander aan te doen. [1]
___________

[1] In een tekstgelijke bijdrage op het fin de siècle weblog All art is quite useless van heden staat de gerwaakte tekst afgedrukt. Die kunt u hier bekijken. Na publicatie aldaar heb ik de gewraakte kwalificatie op de Wikipedia-pagina verwijderd en deze vervangen door de juiste.

Minder bekend werk van Mendelssohn op WDR 3

Buitenkansje
Op de radiozender WDR 3 wordt, net als in tal van andere radio- en televisieprogramma's in en buiten Europa, ook de nodige aandacht aan Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847) geschonken, aangezien 2009 onder meer Mendelssohn-jaar is. En dat men in een week tijd ongeveer zeven honderd twee en tachtig keer het onvergelijkelijke Vioolconcert van die meester ka beluisteren, is wel best, maar het is veel interessanter om eens wat minder bekende composities van dezelfde notenkundige te beluisteren.
Daartoe bestaat op zondag 22 februari een goede kans als men 's avonds om 22:00 uur de Duitse radiozender WDR 3 inschakelt. Dan presenteert Der WDR Rundfunk Chor een goed uur muziek van deze componist met vier totaal verschillende werken. Als eerste Der Jäger Abschied, opus 50 nr. 2, gevolgd door Psalm 114, opus 51, 3. Als vierde en laatste onderdeel zal ous 78 nr. 2 worden uitgevoerd: de twee motetten Richte mich Gott.


Die erste Walpurgisnacht
Als derde werk in het programma wordt opus 60, voor solisten, koor en orkest —Die erste Walpurgisnacht — op tekst uit Faust van Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) gespeeld.

Es lacht der Mai / der Wald ist frei / von Eis und Reifgehänge / Der Schnee ist fort / am grünen Ort / erschallen Lustgesänge. / Ein reiner Schnee / liegt auf der Höh / doch eilen wir nach oben', / begeh'n den alten heil'gen Brauch, / Allvater dort zu loben. / Die Flamme lodre durch den Rauch! / Hinauf, hinauf! / So wird das Herz erhoben.

De tekst verraadt al dat het met de winter is gedaan, en dat de Meimaand voor ons ligt. Die erste Walpurgisnacht is dan ook die van 3 april op 1 mei, en dan gaan 's mensen gedachten — althans van sommigen ten tijde van de 'heidenen' — uit naar de Godin Walpurga.
Dit interessante en veelzijdige stuk muziek wordt relatief weinig uitgevoerd, maar toen ik een halve eeuw geleden ben begonnen met het aanleggen van een grammofoonplaten-collectie, kreeg ik wel al heel snel de gelegenheid voor een gulden, of voor een ander heel laag bedrag, een versie daarvan met Nederlandse uitvoerenden — daaronder het toen zo genoemde, doch helemaal niet gevestigde, Nederlands Philharmonisch Orkest; een ad hoc ensemble, dat speciaal voor zulke opnamen werd samengesteld, of 'slechts' zo werd genoemd, aangezien er tal van elementen opdoken, die ernstige twijfels zaaiden omtrent de juistheid omtrent het door de maatschappij in kwestie beweerde.
Aangezien die feiten niet direct met Mendelssohn te maken hebben, daarover wellicht een andere keer enige nadere details.

Oude muziek hergebruikt door Strauss en Respighi

(Her)ontdek muziek
Op zondag 22 februari — tussen 18:00 uur en 19:30 uur onze tijd — presenteert dirigent Charles Hazlewood, samen met het BBC Concert Orchestra, weer een aflevering in de programmareeks Discovering music. Voor deze gelegenheid is het thema weliswaar Ancient Music, maar zijn de voorgestelde werken van de betreffende componisten — Richard Strauss (1864-1949) en Ottorino Respghi (1879-1936) dat geenszins. Maar zij hebben oude muziek hergebruikt in twintigste eeuwse werken.

Oude instrumentale stukken
De compositie van Richard Strauss die aan een nader onderzoek zal worden onderworpen, is de hoogst zelden uitgevoerde, en daardoor nauwelijks bekende, balletsuite Divertimento — door Strauss in de jaren 1940/41 voor klein orkest aangepaste stukken voor klavier. Daar staat tegenover de geliefde Italiaanse suite Gli ucelli (De Vogels) van Respighi, gecomponeerd in 1928. In beide gevallen is er sprake van hergebruik van enkele eeuwen geleden geschreven composities. Strauss paste klavecimbelstukken aan van François Couperin (1668-1733), Respighi verwerkte stukken voor klavecimbel en voor luit uit twee verschillende perioden: de renaissance en de barok.
__________
Afbeelding: François Couperin, door een onbekende meester. Bevindt zich in de collectie van het Château van Versailles.

Herdenkingsconcert voor Leonard Bernstein (1918-1990) vrijdag 20 februari op radio WDR 3

Op 14 oktober 1990 overleed de Amerikaanse dirigent en componist Leonard Bernstein: hij was toen 72 jaar. Op de Duitse radiozender WDR 3 wordt op vrijdag 20 februari — tussen 20:05 uur en 22:00 uur — een concert uitgezonden in memoriam Leonard Bernstein, door het WDR Rundfunkorchester onder leiding van Michail Jurowski. Het programma bestaat uit vijf onderdelen: uitsluitend composities van de genoemde protagonist uit het vooral Amerikaanse muziekleven, die overigens op tal van plaatsen in Europa en elders in de wereld eveneens zijn muzikale sporen heeft nagelaten.
Medewerking zal worden verleend door de violist Vadim Gluzman en de zangsolisten Anja Petersen, Eva Aasgaard en Alen Hodzovic.
Na de ouverture Candide wordt nog een fragment uit dit muziekdrama ten gehore gebracht. Bernstein componeerde deze opera in 1956 (revisie in 1973) op een tekst van Lillian Hellmann (1905-1984) — naar het gelijknamige boek uit 1759 van Voltaire (1694-1778). Dan klinkt als derde onderdeel de Serenade uit Plato's Symposium. Besloten wordt met twee reeksen fragmenten uit West Side Story, een musical gecomponeerd voor Broadway in 1957, maar pas tot grote wereldfaam gekomen door de gelijknamige speelfilm uit 1961 van Jerome Robbins en Robert Wise. Niet zo lang daarna zei Bernstein eens in een interview dat hij, terugkijkend vond dat dit stukje muziektheater "teveel Puccini" zou zijn geworden.
__________
Foto: Leonard Bernstein in 1971.

Bartók deze week BBC's 'Composer of the Week'

Tweemaal vijf keer een uur
Maandag 16 tot en met vrijdag 20 februari is Béla Bartók (1881-1945) op BBC Radio 3 Composer of the week. Het is niet de eerste keer dat deze bijzondere Hongaar die functie vervult. Zie daartoe ons artikel van 17 juni 2007, opgenomen op het cultuurweblog dat speciaal over het fin de siècle gaat: All art is quite useless van Rond1900.nl.
Ook thans nog betekent het dat deze Britse zender gedurende de eerste vijf dagen van een nieuwe week een uur aandacht besteedt aan deze componist: eerst tussen 13:00 uur en 14:00 uur onze tijd, en laat op de avond — tussen 23:00 uur en middernacht, onze tijd — wordt de uitzending van de middag herhaald.
Het zou kunnen zijn dat we hetzelfde voorgeschoteld krijgen als reeds anderhalf jaar geleden het geval geweest is, het is echter evenmin uitgesloten dat er andere stukken uit zijn rijke oeuvre worden voorgesteld.
_________
Foto: Béla Bartók in 1927.

Beethovens Vijfde Symfonie breed uitgemeten

Noodlotsmotief
Eén van de vele legenden, die hardnekkig de ronde zijn blijven doen over Ludwig van Beethoven (1770-1827) is dat hij over de eerste noten van zijn Vijfde Symfonie zou hebben gezegd: "Zo klopt het Noodlot aan de deur." Deze opening wordt sedertdien steevast als noodlotsmotief gekwalificeerd.


Wie zich voor meer interesseert dan alleen de consumptie van die symfonie, doet er goed aan op zondag 15 februari, 's avonds tussen 18:00 uur en 19:30 uur BBC Radio 3 in te schakelen om dan in het programma Discovering music meer aan de weet te komen dan alleen de opeenvolging van de verschillende delen. De gehele symfonie wordt aan het slot van de uitzending wel door het BBC Symphony Orchestra onder leiding van Grant Llewellyn uitgevoerd, maar voordien wordt er gerepeteerd, er ontstaan discussies over puur technische kwesties, doch daarbij blijft het niet. Meestal — ik heb nu eenmaa niet alle afleveringen gezien — draagt zo'n benadering bij tot veel meer dan alleen aanvullende informatie over de compositie in kwestie, en dat maakt het draagvlak van het programma tot meer dan een muziekprogramma, maar tot een cultureel zeer breed geschakeerd gebeuren. Mede daarom zouden we het van harte in uw belangstelling willen aanbevelen.

Achtste van Dvořák nog tweemaal op Mezzo-tv

Binnen acht dagen
Vrijdag 13 februari presenteert de klassieke muziekzender Mezzo, gedurende de laatste drie kwartier van de avond — dus vanaf 23:15 uur — opnieuw een uitvoering van de Achtste Symfonie van Antonín Dvořák, uit te voeren door the Los Angeles Philharmonic onder leiding van Zubin Mehta. In 2008 werd deze symfonie in die versie reeds diverse keren door Mezzo-televisie uitgezonden, en daarover hebben we bericht op dit net in een artikel van 2 juli dat jaar. Daarin hebben we tevens een toelichting op het muzikale gebeuren in die compositie opgenomen.
Op zaterdag 21 februari zal de vooralsnog laatste uitzending van deze versie van Dvořáks Achtste door Mezzo-televisie worden gerealiseerd, vanaf 19:35 uur.

Andere uitvoering
In het radioprogramma Das Sonntagskonzert van NDR Kultur, wordt op 15 februari, tussen 11:00 uur en 13:00 uur een concert verzorgd door het NDR Sinfonieorchester onder leiding van chef-dirigent Christop von Dohányi. Na de Metamorphosen voor 23 strijkinstrumenten uit 1945 van Richard Strauss (1864-1949) en een fragment uit de opera Wozzeck van Alban Berg (1885-1935) — gecomponeerd tussen 1914 en 1922, en voor het eerst uitgevoerd in 1925 — zal dit optreden worden afgesloten met eveneens de Achtste Symfonie van Antonín Dvořák.

Felix Mendelssohns Requiem voor zijn zuster Fanny

Zus en broer Mendelssohn
De digitale televisiezender Cultura presenteert op zaterdag 7 februari — 's avonds tussen 20:30 uur en 21:23 uur — in de programmareeks Chamber music collection een documentaire over het Requiem dat Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847) heeft gecomponeerd naar aanleiding van het overlijden van zijn zuster Fanny, die vier jaar ouder was dan hijzelf. Enige jaren heeft de schilder Wilhelm Hensel (1798-1861) haar het hof gemaakt totdat ze in 1829 met hem in het huwelijk trad. Ze overleed op 14 mei 1847, broer Felix volgde haar op die zo lange weg op 4 november van hetzelfde jaar. Voordien schreef hij nog een Requiem voor haar dat echter niet in het officiële oeuvre-overzicht met een opusnummer is opgenomen.
Hoewel ze zelf muzikaal zeer begaafd was, als pianiste en tevens als componiste, was het in die tijd bijna een volstrekte onmogelijkheid om je als vrouw in die professie te profileren. Zelfs haar liberale vader zag dat in het kader van de bestaande vooroordelen toen hij haar in 1820 schreef dat de muziek wellicht het beroepsleven voor haar broer Felix zou worden, maar dat muzie voor haar niet meer dan ornamentiek in haar bestaan kon en mocht zijn. Die houding ten opzichte van componerende vrouwen is tot in onze dagen blijven voortbestaan al laten meer en meer van hen zich niet langer in een ongewenste hoek duwen.

Documentaires
De Engelse documentaire die Cultura zaterdag zal uitzenden, is niet voorzien van ondertitels. De handeling van deze film — die onder regie van Phil Comeau tot stand is gekomen — werd geschreven door Hélène Blackburn; de choreografie is van Mélika Abdelmoumen.
Direct na deze film volgen, in het kader van het Mendelssohn-jaar, als onderdelen van Cultura's programmareeks Discovering Masterpieces, nog twee documentaires die betrekking hebben op deze componist. Eerst een korte film van onbgeveer 25 minuten over het leven van Mendelssohn, en daarna — in dezelfde reeks een concert waarin het Vioolconcert opus 64 van Mendelssohn zal worden voorgesteld.
____________
Afbeeldingen
1. Fanny Cäcilie Mendelssohn (1805-1847).
2. Felix Mendelssohn (1809-1847).

Drie concerten met 25 Rachmaninov-liederen door twee solisten en een koor met pianobegeleiding

Liederen uit een kwart eeuw
Aangezien de op zich juiste titel van dit artikel voor verwarring zou kunnen zorgen, vertellen we u hier direct dat de solisten in kwestie en het koor, niet gelijktijdig zullen optreden, maar separaat, wel zullen alle die verschillende voordrachten worden begeleid door de pianiste Reinhild Mees. De vereiste zangstemmen worden ingevuld door twee mensen van Russische origine, en dat kan nimmer verkeerd zijn voor de kwaliteit van de inleving in de emotie die opgesloten zit in liederen met teksten van dichters, maar voor Russische componisten — zonder daarbij onontdekt te blijven. Het is een dimensie die voor een nuchter westerling meer energie vereist dan voor iemand die in die traditie is opgegroeid. Anna Viktorova, mezzosopraan; en Sergei Leiferkus, zijn degenen die solistisch voor u zullen zingen, het Nationaal Jeugdkoor onder leiding van Wilma ten Wolde is ook twee keer van de partij met onder meer de internationaal vermaard geworden Vocalise uit de Liederen opus 34.
De Georgische voordrachtskunstenares Nina Targan Mouravi zal de inhoud van de Russische teksten, voor zover nodig synoptisch, aan u voorstellen.
Een veel uitgebreider artikel over deze drie concerten kunt u lezen in een artikel dat ik eerder vandaag heb geplaatst op de Nederlandse fin de siècele cultuurwebsite All art is quite useless van Rond1900.nl.
___________
[[ Gepland: Zondagmiddag, vanaf 14:00 uur, in Diligentia, Den Haag — gaat echter niet door, vernemen we daarnet, zaterdagochtend 7 februari, van de impresario.]]
Dinsdagavond, vanaf 20:15 uur, in de Kleine Zaal van het Concertgebouw te Amsterdam
Woensdagavond, vanaf 20:15 uur, in De Doelen, Rotterdam
____________
Afbeeldingen
1. De mezzosopraan Anna Viktorova.
2. De Georgische dichteres/voordrachtskunstenares Nina Targan Mouravi.

Calefax zondagochtend in VPRO's Vrije Geluiden

Om negen uur in de ochtend
Het Rietkwintet Calefax, dat verleden week donderdag zijn tournee door Nederland in Groningen heeft afgesloten, zal aanstaande zondag in het VPRO-Programma Vrije Geluiden optreden — een kleine troost voor al degenen die geen van de concerten tijdens de tournee in januari heeft kunnen bijwonen, maar wel graag op de hoogte blijft van het nieuwe dat deze heren samen aan muzikaals presenteren, inmiddels verspreid over een periode van zo'n half millennium.


Degenen die geen kleine kinderen hebben of zij die met de hond(en) uit moeten, en daardoor min of meer gedwongen zijn vroeg op te staan, kunnen mooi even van de gelegenheid gebruik maken om te luisteren naar wat ze op hun respectieve blaasinstrumenten dan te spelen hebben of meegenomen, en er zullen vast en zeker nog wel enkele interessante mededelingen vallen, die een nieuw of ander licht werpen op de muziek dan wel de verschillende instrument in de diverse varianten. En ik waarschuw u maar meteen: die jongens zijn niet wars van een (muzikale) grap of humor anderszins (zie foto).
Volgende maand gaan de heren op tournee door India en later dit voorjaar volgt nog een optreden in Istanbul en op de tweede zomerdag in Londen. Doch wie weet, komen we daar nog wel op terug voordat het zover is.
Meer over deze groep musici is te vinden in onze bijdrage van zondag 28 december 2008, en in een nieuwer artikel van zondag 18 januari.
__________
Calefax-musici, toch bepaald geen kleine jongens, op Sicilië, in en met een rode FIAT. (Foto: Rob Marinissen.)

Bartóks Blauwbaard donderdag op BBC Radio 3

Eerst Stravinski
Twee imposante werken van Oost-Europese muziekmeesters bepalen morgenavond het gehoor van het programma Performance on 3 op de Britse radiozender BBC Radio 3, als tussen 20:00 uur en 22:15 uur onze tijd een concert zal worden gegeven door het London Symphony Orchestra onder leiding van Valery Gergiev.
Als eerste werk staat op het programma de klassieker Le sacre du Printemps van Igor Stravinski, waarvan onder leiding van deze dirigent diverse concertopnamen bestaan. Vervolgens klinkt het meestal als opera geboekstaafde absolute meesterwerk Hertog Blauwbaards Burcht van Béla Bartók (1881-1945). Over dat stuk hebben we op deze site op donderdag 30 november een uitgebreide toelichting opgenomen.

Afbeelding: Dirigent Valery Gergiev.

Tsjajkovksi's Vioolconcert met Nikolaj Znaider

Nachtmuziek
Via het televisieprogramma NPS Klassiek zal in de vroege nachtelijke uren van donderdag 5 februari op vrijdag 6 februari tussen 00:20 uur en 01:00 uur via Nederland 2 een concert worden uitgezonden waarin de befaamde Russische violist Nikolaj Znaider een vertolking zal presenteren van het inmiddels al lang onsterfelijk gebleken Vioolconcert van Pjotr Iljitsj Tsjajkovski.
Hij zal dan worden begeleid door het Nederlands Radio Symfonie Orkest. De nog relatief jonge Rus (geboren 1975) geldt reeds bij velen, en dat zijn niet alleen maar de aandachtig luisterende concertbezoekers en thuisgenieters, maar tevens door critici op allerlei plekken ter wereld, beschouwd als de beste violist van deze tijd.
Op de Nederlandse fin de siècle website All art is quite useless van Rond1900.nl kunt u op 6 maart 2007 een uitgebreid artikel aantreffen over deze compositie.

Drie BBC-programma's met en over Alfred Brendel

Passie voor films van Buñuel
BBC Two Television heeft de komende dagen, steeds heel laat op de avond, respectievelijk vroeg in de nacht, drie keer een programma dat — eenmaal deels en tweemaal geheel — is gewijd aan de pianist Alfred Brendel die in 1931 in Moravië werd geboren.


Dat begint dinsdag 3 februari 's avonds om 23:00 uur onze tijd in The culture show. Zelfs programma's van niveau worden door BBC-apparatsjiks als show gekwalificeerd — driewerf bah; het gaat toch niet over minder begaafden, schreeuwerig-hersenloze figuren en/of andere halve garen, althans in principe niet. In dat programma wordt een der zeldzame interviews met Brendel getoond waarin blijkt dat hij zeer gepassioneerd kon raken door de latere films van Luis Buñuel.

Repeteren en discussiëren
In de nacht op woensdag 4 februari wordt tussen 00:20 uur en 01:30 uur de film Alfred Brendel: man and mask vertoond. Daarin repeteert hij delen uit pianoconcerten van Ludwig van Beethoven (1770-1827), samen met dirigent Simon Rattle. Dan volgt nog een discussie met Matthias Goerne over Schuberts Winterreise.
Brendel die zich al geruime tijd heeft teruggetrokken uit het openbare muziekleven, was één van de pleitbezorgers voor het gebruik van een grote Bösendorfer-vleugel in werken van onder meer Schubert. Tal van zijn recitals zijn opgenomen en in de jaren tachtig op diverse zenders, verspreid over Europa, uitgezonden. Het is de hoogste tijd dat men, eventueel homoepatisch gedoseerd, deze opnieuw gaat uitzenden. Schubert, Bösendorfer en Brendel zelf hebben dit ruimschoots verdiend.


De drie grote klassieken uit Wenen
In de nacht van woensdag 4 op donderdag 5 februari presenteert Stephanie Hughes op dezelfde zender bijna een uur muziek, de door Alfred Brendel zal worden gespeeld. Het betreft stukken van Franz Schubert (1797-1828), Joseph Haydn (1732-1809) en Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791).
Het programma duurt bijna een uur en staat gepland voor 00:20 uur en 01:15 uur. Gezien de ontwikkelingen in de wereldwijde crisis, die financiële gevolgen voor alle maatschappelijke geledingen zal hebben en derhalve tot gevolg heeft dat er minder nieuwe programma's zullen kunnen worden geproduceerd, is het — zo lijkt mij in eerste instantie en ook nog na dieper nadenken — geen verkeerde gedachte om wat vaker in de archieven te duiken en zeldzame opnamen — qualitate qua of anderszins — opnieuw te vertonen, en zulke muziekprogramma's hoeven zich niet te beperken tot die momenten waarop de meeste luisteraars reeds op één oor liggen. Bovendien is het niet uitgesloten dat men er ook weer een nieuw publiek mee kan genereren.
____________
Afbeeldingen
1. Pianist Alfred Brendel.
2. Handtekening van Franz Schubert.

Sergej Rachmaninov is BBC's Composer of the week

Nog altijd populaire Rus
Het is een heel goede traditie daar op die Britse zender BBC Radio 3, dat muziekprogramma gewijd aan één meester, getiteld Composer of the Week, dat vijf dagen tweemaal een uur muziek van de persoon in kwestie laat horen. Twee keer hetzelfde uur, om precies te zijn. In de middag en in de avonduren nog eens voor al degenen, die in de middag niet in staat waren om hun o(o)r(en) te luisteren te leggen. Deze week is de beurt aan de Rus Sergej Rachmaninov (1873-1943), die tal van zeer interessante composities heeft geschreven: diverse werken, waaronder stukken die zich uitstekend lenen voor mensen die de basis van het pianospel reeds onder de knie hebben: de preludes en de etudes. Daarentegen zijn de symfonische werken, waaronder diverse voor piano en orkest, van een pijnlijke banaliteit en wellicht is hij mede daardoor zo intens geliefd, doch niet alleen bij mensen die zich niet wat dieper hebben ingelaten met deze materie, maar juist eveneens bij muziekliefhebbers, die concerten bezoeken. Het is mij in mijn gymnasiumtijd eens overkomen dat het plaatselijke symfonieorkest in één seizoen driemaal die Rachmaninov-rimram opus 18 (Tweede concert in c- klein) op het programma had gezet, kennelijk doordat de solisten in kwestie, die men toen graag wilde (laten) horen, dat als voorwaarde hadden gesteld. Maar zelfs Jorge Bolet slaagde er niet in als aanvaardbare pleitbezorger voor deze kleine noten-clichéfabriek te fungeren.

Gruwelkitsch opus 30 (1909)
Voor degenen, die echter wel gecharmeerd zijn van het oeuvre voor piano en orkest, zij er hier nog op gewezen dat Rachmaninovs Derde Pianoconcert in d-klein deze week door Mezzo-televisie zal worden uitgezonden: op donderdag 5 februari om 19:30 uur. Het betreft de verfilming door Isabelle Soulard van een concert dat in januari 2004 werd gegeven tijdens de IXèmes Rencontres Internationales de piano Robert Casadesus te Lille. Solist is Simon Trpčeski, maar door welk orkest deze jonge pianist zal worden begeleid, wil Mezzo kennelijk geheim houden.
We hebben er al meer dan eens op gewezen dat er op de redactie die de website van Mezzo onderhoudt en van informatie voorziet, geen idee heeft van datgene wat men zou moeten weten. Het is altijd weer pijnlijk te moeten vaststellen dat daar kennelijk alleen minder begaafden te werk gesteld zijn. Zou daar nog ooit op het hooste niveau de beslissing vallen dat slechts mensen met een basis aan kennis van zaken op deze gevoelige aspecten van de informatie worden losgelaten? Laat het bestaande personeel zich bezighouden met het invullen van de tijdstippen — als men tenminste cijfers nog wel kan onderscheiden en kan klok kijken.
Volgende week wordt in drie steden in het westen van ons land een concert met Liederen van Rachmaninov, waaronder zelden gehoorde, uitgevoerd, en die zijn van een heel ander kaliber.
Daar komen we dezer dagen nog separaat op terug.
____________
Afbeeldingen
1. Sergej Rachmaninov in 1925. Geschilderd door Konstantin Somov (1869-1939).
2. Pianist Simon Trpčeski.