Men wenst ons een muzikaal goed jaar 2012

Hoewel ik zelf geen enkel gevoel voor dergelijke tradities heb en me nooit door de kalender laat dwingen tot uitspraken en/of gezegden, besef ik wel dat sommige wenskaarten (maar dan ook echt sommige, aangezien het gros van een pijnlijke kitschigheid getuigt) eruit springen.
Fotograaf/filmer Feiko van der Veen in Groningen stuurde mij/ons deze, die heel goed op een muzieksite past:

Nu de huidige Nederlandse regering, bestaande uit cultuurbeulen, die menen er langs alle wegen voor te moeten zorgen onze (muziek)cultuur om zeep te helpen, zal menigeen een goede wens kunnen gebruiken. De diepst denkbare verachting voor diverse der verantwoordelijke beulen wordt er bij ons echter in het geheel niet minder op; integendeel: deze heeft er nog een extra dimensie bij gekregen als gevolg van de extremistische hoovaardij waaronder al die wereldvreemden en machtsbezetenen gebukt gaan.

Jongedame met gitaar uit satirisch blad Punch

Aangezien heden de sterfdag wordt gememoreerd van de Britse auteur William Makepeace Thackeray (1811-1868), heb ik uit zijn vele bijdragen aan het Engelse satirische tijdschrift Punch een voorbeeld gekozen waarin hij een ets van een musicerende jongedame in genoemd blad heeft laten opgenomen, met enkele regels ter verklaring.

"Hanglina's pictur was kindly presented to me by Countess B., her mamma, though of coarse I paid for it. It was engraved for the Book of Bewty this year : and there is a proof of the etching :─

Bijdrage aan het satirische tijdschrift Punch, door

William Makepeace Thackeray (1811-1868).

With such a perfusion of ringlits I should scarcely have known her─but the ands, feat, and i's, is very like. She was painted in a gitar supposed to be singing one of my little melladies ; and her brother Southdown, who is one of the New England poits, wrote the follering stanzys about her :

 LINES UPON MY SISTER'S POTRAIT

BY THE LORD SOUTHDOWN

. . . . . . . . . ."

Benjamin Britten: A ceremony of carols op BBC R3

De Britse componist, die kennelijk voor meer van zijn landslieden tegelijkertijd werd aangezien, en hetgeen in zijn familienaam terug te vinden is: Benjamin Britten (1913-1976) ─ vooropgesteld dat de uitdrukking nomen est omen juist is ─, componeerde in 1942 A ceremony of carols, opus 28. Die compositie zal op maandag 19 december worden uitgevoerd door het Choir of Trinity College, Cambridge, met medewerking van harpiste Sally Price en tenor Alan Clayton.

Gebrandschilderd raam in de Church of St Peter and 
St Paul in Aldeburgh, gerealiseerd door John Pope,
 ter nagedachtenis van Benjamin Britten.

Deze muziek zal live te beluisteren zijn in het programma van de Britse cultuurzender BBC Radio 3, in het programma Radio 3 live in concert, vanuit St. John's Smith Square in Londen.
In de pauze, van 21:10 uur tot 21:30 uur, wordt een aflevering van het programma Discovering music gepresenteerd, waarin het thema deze keer de Saint Nicolas Cantata uit 1948 van dezelfde componist zal zijn. De tekst daarvoor stamt Eric Crozier (1914-1994), theaterdirecteur en librettist.

Borodins Tweede Symfonie in 'Afternoon on 3'

In het programma Afternoon on 3 van de Britse cultuurzender BBC Radio 3 kunnen we op donderdag 15 december, tussen 15:00 uur en 17:30 uur, luisteren naar onder meer één van de meest grandioze werken uit het symfonische repertoire binnen de muziekgeschiedenis: de Symfonie nr. 2 in b bleine terts, gecomponeerd in de periode 1869-1876 [1], van de Russische meester Aleksandr Borodin (1833-1887).

Aleksandr Borodin, Tekening van Elzo Smid,
Groningen, 1987. Collectie Heinz Wallisch.

Uitvoerenden zijn de leden van het BBC Scotttish Symphony Orchestra, onder leiding van Martin Brabbins. De opname van het concert vond plaats in de City Hall van Glasgow.
Voordat de Borodin-symfonie te horen zal zijn, wordt werk van twee andere componisten gespeeld: Drie stukken van Claude Debussy (1862-1918) ─ Ce qu'a vu le Vent d'Ouest; La fille aux cheveux de lin; Les sons et les parfums ─ in een orkestratie van de Engelse componist Colin Matthews (geboren 1946), gevolgd door de Suite voor altviool en orkest uit 1934 van Ralph Vaughan Williams (1872-1958). Solist is de altist Lawrence Power.
__________
[1] Nikolaj Rimski-Korsakov (1844-1908) en Aleksandr Glazoenov (1865-1936) hebben deze symfonie later bewerkt.

Berlioz' L'enface du Christ heden op BBC Radio 3

De Britse cultuurzender BBC Radio 3 presenteert hedenavond, in het programma Radio 3 live in concert, live vanuit de St. David's Hall in Cardiff ─ tussen 20:30 uur en 23:00 uur onze tijd ─ , het oratorium L'enfance du Christ, opus 25, uit de jaren 1853-1854  van Hector Berlioz (1803-1869). De componist heeft de tekst van het oratorium zelf geschreven.
Uitvoerenden zijn het BBC National Chorus and Orchestra of Wales onder leiding van Thierry Fischer. Vocaal-solistische medewerking zal worden verleend door Anna Stephany, mezzosopraan; Barry Banks, tenor; en Vincent le Texler, bas.
__________
Afbeelding: Componist Hector Berlioz in 1845. Lithografie van August Prinzhofer. Berlioz vond dat hier sprake was van een goede gelijkenis. 

Charles Hazlewood: met kerkklokken musiceren

De Britse televisiezender BBC Four presenteert op woensdag 7 december een documentaire met de prikkelende titel; Come bell ringing with Charles Hazlewood. Daarin probeert hij, samen met 'opgeroepen' mensen, om muziek te maken met behulp van kerkklokken. Het zij gezegd dat dat iets anders is dan muziek maken door middel van een carillon, dat veelvuldig op enigerlei wijze aan een kerk is verbonden.

Charles Hazlewood, veelzijdig musicus. (Foto BBC Four)

Al twaalf eeuwen worden gelovigen via het luiden van kerkklokken opgeroepen om ter kerke te gaan, tevens worden deze klokken geluid om erop te wijzen dat iemand is gestorven.
Daarnaast mogen we niet uit het oog en oor verliezen dat deze klokken tot een heel oude categorie muziekinstrumenten behoren. 
Al eerder heeft deze dirigent de aandacht op zich weten te vestigen door een oproep, samen met hem klompendansen uit te voeren. Flasmob clog dancing werd dat genoemd; op onze zustersite Muziek en mensen hebben we daar toen aandacht aan besteed.
De documentaire zal op genoemde zender de ether ingezonden worden vanaf 22:00 uur onze tijd; de film duurt een uur. Een herhaling zal worden uitgezonden in de nacht van woensdag 7 op donderdag 8 december, vanaf 02:00 uur onze tijd.
__________
NASCHRIFT 31 december: In de nacht van 31 december 2011 op zondag 1 januari 2012 presenteert BBC Four deze film nogmaals: tussen 00:20 uur en 01:20 uur onze tijd.

Mezzo-tv vannacht: Eerbetoon aan Nino Rota

Componist Nino Rota.
Foto: filmsite IMDb.

Op het moment dat maandag 5 december overgaat in dinsdag 6 december, begint op de Europese muziekzender Mezzo-tv een Eerbetoon aan de Italiaanse componist Nino Rota (1911-1979). Dat programma, voorgesteld door Richard Galliano, duurt tot 01:35 uur.
Nino Rota werd in 1911 te Milaan geboren. Hij kreeg compositielessen van diverse vooraanstaande Italiaanse meesters. In 1929 voltooide hij zijn studie Compositie bij Alfredo Cassella (1883-1947), de voor ons bekendste van die meesters. Vanaf 1939 doceerde Rota aan het Conservatorium in het Zuid-Italiaanse Bari, waarvan hij elf jaar later directeur werd. Nino Rota componeerde opera's, symfonieën, orkestwerken, kamermuziek, pianostukken en veel filmmuziek. Zijn werk in die laatste context heeft vele oren bereikt van de liefhebbers van het omvangrijke cinematografische oeuvre met als hoofdtitel The Godfather.

NDR-Soirée: Een feest voor Sofija Goebaidoelina

Sofija Goebaidoelina op een foto uit 1981.

Van Soirée, dat onderdeel vormt van de vaste programmering van de Duitse regionale radiozender NDR Kultur, wordt op zondag 4 december een nieuwe aflevering de ether ingestuurd. Protagonist deze keer is de Russische componiste Sofija Goebaidoelina (geb. 1931), die op 24 oktober jongstleden tachtig jaar is geworden.
Ter gelegenheid daarvan speelde de NDR Radiophilharmonie ─ onder leiding van Eivind Gullberg Jensen ─ werken van Arvo Pärt (*1935), Johann Sebastian Bach (1685-1750) en van Sofija Goebaidoelina.
Medewerking wordt verleend door het Knabenchor Hannover en hert Ensemble Resonanz onder leiding van Reinbert de Leeuw.

Gods componist: Tomás Luis de Victoria

BBC Four-television vertoont op vrijdag 2 december, tussen 21:00 uur en 22:00 uur onze tijd, de documentaire Gods composer, over de Spaanse muziekmeester Tomás Luis de Victoria. Hij werd in 1549 te Sanchidrián (Ávila) geboren. Al heel jong vertrok Tomás naar Rome om aldaar te studeren. Daarna werd hij priester en trad hij toe tot de monniksorde der Oratorianen. Als we goed naar dat begrip kijken, is de weg naar muziek niet ver.
In 1586 keerde de man terug naar zijn geboorteland, waar hij in dienst trad van Maria van Spanje. Hoewel we niet weten of hij bij Giovanni Battista da Palestrina heeft gestudeerd, vertonen zijn polyfone werken sterke verwantschap met diens muziek. Mede vanwege het feit dat hij gedurende de contrareformatie leefde, is zijn werk voornamelijk vocaal, en religieus getint: we vinden flink wat missen en motetten. Zijn Requiem uit 1605 wordt heden ten dage nog uitgevoerd.
De man Gods en dienaar van Santa Cäcilia overleed op 20 augustus 1611 in Madrid. We komen zijn naam eveneens tegen in de Italiaanse versie: Tommaso Luigi da Vittoria.

The Sixteen zingen Victoria

The Sixteen o.l.v. Harry Christophers. Foto: BBC Four-tv.

Deze documentaire maakt deel uit van een hele reeks waarin Simon Russell Beale zijn speurtocht naar religieuze muziek voortzet. We krijgen muziek van de componist in kwestie te horen, gezongen door The Sixteen onder leiding van Harry Christophers.
De uitzending wordt herhaald in de nacht van vrijdag 2 op zaterdag 3 december, vanaf 03:30 uur.

Charles de Wolff overleden: slordige berichtgeving

In de berichtgeving over het overlijden van dirigent/organist Charles de Wolff (1932-2011) hebben we heel wat slordigheden en regelrechte omissies aangetroffen. Zo meldde een televisiezender dat De Wolff in 1980 (met het in die dagen eigen orkest: NFO) de Krönungsmesse van Mozart had uitgevoerd, ter gelegenheid van de inhuldiging van Beatrix von Lippe Biesterfeld tot Koningin der Nederlanden. Daarbij ging het echter om een uitvoering met het Concertgebouw Kamerorkest.

Charles de Wolff met zijn toen nog onafscheidelijke sigaret.
Foto genomen door Jarko Aikens, NFO Groningen, 1984.

In de necrologie die maandag 28 november in NRC/Handelsblad is verschenen, werd geen gewag gemaakt van het feit dat De Wolff meer dan een kwart eeuw het Noordelijk Filharmonisch Orkest als dirigent had geleid: eerst ─ tijdens de periode Roelof Krol ─ als één der gastdirigenten, vanaf 1966 als vaste dirigent, benoemd "voor het leven". Daar kwam echter een einde aan toen zijn ensemble in 1989 ─ door de Haagse overheid gedwongen ─ ging fuseren met het Frysk Orkest en er daarna voor de drie noordelijke provincies nog één ensemble bestond: het grootste regionale orkest van ons land ─ toen met 102 musici ─ dat Noord Nederlands Orkest ging heten.
Vooral delen van de Friese musici hadden al eerder te kennen gegeven niet onder De Wolff te willen spelen. Dat was heel duidelijk geworden toen de beide ensembles vanaf 1986 grote projecten samen gingen uitvoeren. Zelfs vervangen als plotseling een collega ziek werd en De Wolff het concert gemakkelijk had kunnen overnemen, wilden 'de Friezen' hem niet. Opvallend was dat in diezelfde periode bij ziekte van orkestleden in Groningen, tal van musici uit het Frysk Orkest zonder enig probleem kwamen remplaceren, ook als De Wolff wel op de bok stond.
Ik heb het meer dan eens meegemaakt dat in de pauze zo'n musicus in de dirigentenkamer met Charles de Wolff kwam overleggen over bepaalde moeilijke passages in hetgeen na de pauze nog moest worden gespeeld.
Tevens was De Wolff vanaf 1961 dirigent van het Toonkunstkoor Bekker te Groningen, en dat bleef hij nadat zijn gastdirigentschap met het orkest in Groningen werd omgezet in een vaste verbintenis.

Gustav Mahlers Negende Symfonie op BBC Four

Op vrijdag 25 november wordt door de Britse televisiezender BBC Four de registratie uitgezonden van de uitvoering van de Negende Symfonie in D grote terts, gecomponeerd in de jaren 1908-1909, van Gustav Mahler (1860-1911), gespeeld door het Radio Sinfonieorchester Stuttgart onder leiding van Roger Norrington, tijdens een van de BBC Proms in de zomer van 2011 in de Albert Hall te Londen.

Dat concert was het laatste optreden van Roger Norrington met het orkest van Stuttgart. Hij vervolgt zijn carrière, na vijf jaar met dat ensemble, in Zwitserland bij het wereldvermaarde Zürcher Kammerorchester.
Hoewel het ongebruikelijk is om na de laatste noten van Mahlers Negende een toegift te spelen, sprak de dirigent na afloop even tegen het publiek en zei hij, voor deze gelegenheid met die traditie te willen breken, en een elegie te willen laten spelen van een grote Engelse meester, die dat stuk heeft gecomponeerd in hetzelfde jaar als die Negende van Gustav Mahler gereedgekomen is: Elegy van Edward Elgar (1857-1934).
Het Prom-concert via BBC Four zal worden herhaald in de nacht op zaterdag 26 november, vanaf ongeveer 02:00 uur.
Voor nadere info en een toelichting op deze symfonie kan men terecht in een artikel dat is gepubliceerd op 10 januari 2007 op de fin de siècle cultuurwebsite All art is quite useless van Rond1900.nl, onder de titel Vaarwel aan een leven en aan een cultuurtijdperk.

BBC Four-documentaire: Op zoek naar Summertime

Billie Holiday.

BBC Four-tv presenteert op woensdag 23 november een documentaire over het nummer Summertime uit de opera Porgy and Bess uit 1935 van de Amerikaanse componist George Gershwin (1898-1937). Onder meer komen daarin aan de orde de twee verschillende versies, zoals die werden voorgesteld door Billie Holiday (1915-1959) en door Janis Joplin (1943-1970). 
Het is wijd en zijd bekend dat dit nummer ─ dat zo gemakkelijk in het gehoor ligt en dat eveneens heel gemakkelijk voor adaptatie in aanmerking komt.

Janis Joplin.

Dat is in de loop der decennia dan ook veelvuldig gebeurd in allerlei stijlen en voor tal van bezettingen, van klassiek, via jazz tot en met pop-versies.
De uitzending zal worden gerealiseerd via bovengenoemde Britse televisiezender, tussen 22:00 uur en 23:00 uur. Meestentijds worden dergelijke documentaires binnen niet al te lange tijd door een andere, dan wel dezelfde BBC-televisiezender herhaald.

Modest Moessorgski: Nacht op de kale berg

Vladimir Stas(s)ov in 1900,
geschilderd door Ilja Rjèpin.

In de aflevering van het programma NTR Podium, welke op maandag 21 november, 's avonds om 23:55 uur begint en eindigt omstreeks 00:15 uur in de nacht op dinsdag 22 november, wordt de registratie uitgezonden van de oorspronkelijke versie van het orkestwerk Nacht op de kale berg uit 1867 van Modest Moessorgski (1839-1881). Het stelt een heksendans voor tijdens de zonnewende op de berg Triglav. Het stuk is opgedragen aan cultuurcriticus en muziekessayist Vladimir Stas(s)ov (1824-1906).
Deze versie werd gespeeld tijdens de ZaterdagMatinee van 12 maart dit jaar, door het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van James Gaffigan.
Een documentaire over Nacht op de kale berg wordt in ieder geval uitgezonden door de digitale televisiezender Cultura 24, op donderdag 24 november tussen 23:00 uur en 23:21 uur. Daarin bezoekt Hans Haffmans enige mensen die van deze compositie op geheel eigen wijze een versie presenteren.
Eventuele herhalingen daarvan op het digitale kanaal zullen, in voorkomend geval, te vinden zijn in de Programmagegevens op de website van de zender in kwestie.

Duo Severijn treedt op met Geniaal of gestoord?

Een veelzijdig duo
Musica Antiqua Nova presenteert op zaterdag 19 november het laatste concert van 2011 in het seizoen 2011/2012, zoals gebruikelijk in de Lutherse Kerk te Groningen. Daarin treedt het duo Severijn op met het programma Geniaal of gestoord?

Severijn werd opgericht in 1998 door de tweeling Judith en Tineke Steenbrink. Laatstgenoemde speelt orgel en klavecimbel, de andere helft van het eeneiige stel heeft de viool als instrument.

Muzikale achtergronden
Sedert het bovengenoemde jaartal vormen de beide vrouwen een officieel duo, maar hun muzikale achtergrond bestaat sinds hun vroegste jeugd: doordat ze in een muzikaal gezin zijn opgegroeid met een groot huis waarin diverse instrumenten verspreid waren opgesteld ─ harp, accordeon, cello en een Gaveau-piano ─ en de menselijke stem eveneens als instrument werd ingezet, was het scala aan mogelijkheden zeer gevarieerd.Het seizoensprogramma van MAN vermeldt dat de muziek "direct bij je binnen" dringt en je "niet meer loslaat". Muzikale ideeën volgen elkaar zodanig op dat de indruk zou kunnen ontstaan geen van de onderdelen met de andere te maken heeft. Een spannend avontuur!

Bloemsierkunst
De vaste bezoekers van de concerten van Musica Antiqua Nova in de Lutherse Kerk in Stad zullen hebben vastgesteld dat er op de linker hoek van het podium steeds een staaltje bloemsierkunst is geplaatst. Beeldend kunstenares Joukje Pees verzorgt dit element.
Hoewel het in eerste instantie de bedoeling is dat mensen naar muziek komen luisteren, is zo'n opfleurend element altijd welkom.
In de Lutherse kerk van Groningen zijn de gebrandschilderde ramen eveneens een lust voor het oog, al komen die slechts tijdens gebeurtenissen overdag tot hun recht, vooral als de zon schijnt.

In 1900, op deze dag, werd Aaron Copland geboren

Op de foto hierboven zit de componist Aaron Copland thuis aan een tamelijk kleine vleugel; dat spelen heeft hij tot op hoge leeftijd volgehouden. Hij werd negentig jaar en een paar weken.
Aaron Copland werd op 14 november 1900, vandaag dus exact 111 jaar geleden, in Brooklyn, New York, geboren. Hij was een zeer vruchtbare componist, al was de kritiek, begrijpelijkerwijs, niet altijd even gelukkig met zijn werken voor orkest. Kamermuziek uit zijn pen daarentegen werd doorgaans wel ervaren als van hoge kwaliteit. Hij was daarnaast een gewaardeerde muziekpedagoog, dirigent en pianist.
Hij studeerde onder meer bij de vermaarde Franse meesteres Nadia Boulanger (1887-1979), aan wie Copland de bewerking, zonder orgel (1928), van zijn Eerste Symfonie (1924) heeft opgedragen.
Van zijn internationaal bekende werken noemen we hier nog even de afgrijselijke Fanfare for the common man, ook te vinden in het laatste deel van zijn Derde Symfonie (1944-1946). Dirigent Leonard Bernstein dweepte nogal met die symfonische muziek, die hier en daar zo door en door Amerikaans is, dat velen in Europa deze als Yanken-klanken ondergingen.
In 1945 werd Copland onderscheiden met de Pulitzer-Prijs voor Muziek, toegekend voor zijn compositie Appalachian Spring. Deze muziekmeester zou meer, en zelfs felbegeerde, prijzen in ontvangst mogen nemen, onder meer voor een zogenoemde filmscore.
Aaron Copland leefde samen met een jongere collega, Samuel Barber (1910-1981).

Mens en melodie maakt toch weer een doorstart

Mensen die muziek maken
Het Nederlandse muziektijdschrift Mens en melodie, dat zichzelf met een aardige woordspeling kwalificeert als toonaangevend, heeft weer een doorstart gemaakt, en de redactie hoopt dat die nu definitief zal zijn, zonder daarbij onmiddellijk te denken aan de oneindigheid.
Na enige tijd stilstand is dezer dagen het eerste nummer van de vijfenzestigste jaargang (november 2011) van de persen gerold. Het blad is gerealiseerd op het formaat A4 en heeft een omvang van 48 pagina's. Hoewel het voorplat driezijdig is voorzien van een rode rand, vormen de betoverend-blauwe ogen van blokfluitist Erik Bosgraaf toch de blikvanger bij uitstek. Ach natuurlijk, zo speelt hij ook: betoverend-blauw; die houden we er vooralsnog in. Die fluitspeler van Neerlands bodem met Friese oorsprong is de protagonist in een van de drie op de voorzijde aangekondigde onderwerpen van dit nummer.

Kritisch volgen
Aandacht wordt tevens besteed aan de Raad voor Cultuur: Kunst met gebakken peren. Ach, het kan geen kwaad om de destructieve handelingen van al hetgeen de Haagse cultuurbarbaren en een super-cultuurbeul, aanrichten en welke vonnissen zij voltrokken willen zien, kritisch te volgen, maar helpen zal het niet. Ook niet als we daaraan de  wens tot herinvoering van een ostracisme, of een heel snel te realiseren bijltjesdag, toevoegen. Politici zijn nu eenmaal niet echt in mensen en cultuur geïnteresseerd.
Naast hoofdredacteur Hilbrand Adema, die al eens interim-chef van een vorige editie van het blad is geweest, treffen we nog acht andere scribenten aan, waarvan Etty Mulder en Marijke Ferguson tot de oudgedienden onder de muziekessayisten mogen worden gerekend, en duikt de naam Emanuel Overbeeke steevast vaker op in combinatie met het fenomeen muziek in Nederland.

Nog natte inkt
In tegenstelling tot wat men zou mogen verwachten, vermeldt het voorplat geen prijs en geen ISSN-nummer. Het blad doet echter zo vers aan dat men zou kunnen denken dat de inkt nog nat is, en daarmee is de vicieuze cirkel naar de muziek ook weer rond, want dat heeft tevens betrekking op een uitspraak van eerder genoemde houtblazer met de blauwe ogen: "Muziek moet klinken alsof de inkt nog nat is"; geciteerd op die voorpagina.
Helaas klinkt sommige, net nieuwe, muziek niet zodanig, maar een Bruckner-symfonie wel. Zoals altijd is dat afhankelijk van (al) degenen die zich inzetten voor de uitvoering, die dan toch soms een executie is; dan is het bloed nog nat. En daarmee zijn we weer bij het andere onderwerp uit dit novembernummer van Mens en melodie: cultuurpolitiek en derhalve de destructieve kant ervan.

Voortbestaan
De redactie citeert mensen, die het de moeite waard zouden vinden als Mens en melodie kan blijven bestaan, en dat is uiteraard heel mooi en goed, maar soms zeggen mensen dat ook over een nest kleine hondjes, doch zodra ze er één mogen uitzoeken, wil men er eerst toch nog even over denken.
Laat nu dus al die lieden, welke zich zo positief hebben geuit in de contacten met de mensen van Mens en melodie, nu maar eens daden bij hun woorden voegen en in de praktijk gaan testen of het blad moet blijven. Het oudste publiekstijdschrift over (klassieke) muziek van Nederlandse bodem verdient meer dan alleen het voordeel van de twijfel. Het valt echter nog te bezien of er uiteindelijk wel zoveel muziek zit in de oprechte, hardnekkige pogingen om het blad te laten voortbestaan. Het ware te wensen.
__________
Op deze bijdrage kwam een reactie naar mijn privé-mailadres met het geuite vermoeden dat ik niet helemaal nuchter zou zijn geweest toen ik deze aan borrelpraat grenzende tekst publiceerde, en de daaraan gekoppelde verwachting dat ik daar de komende dagen iets aan zou doen. Hilarisch is zoiets.
Kijk, dan besef je tenminste weer waarvoor je zoiets schrijft.

BBC Radio 3: Geschiedenis van het genre Symfonie

A

Radioreeks
De Britse cultuurzender BBC Radio 3 begint op woensdag 9 november met de uitzending van de eerste aflevering van een zesdelige serie getiteld Symphony Question Time van Sue Perkins en Tom Service, over de geschiedenis van het klassieke muziekgenre symfonie. Deze eerste aflevering ─ uit te zenden tussen 21:15 uur en 21:35 uur onze tijd ─ behandelt de allereerste werken die terecht de benaming symfonie met zich dragen, alsmede de vader van het genre: Joseph Haydn (1732-1809).
Zoals het nu lijkt, zullen de afleveringen 2 tot en met 6 op de eerstvolgende vijf woensdagavonden worden uitgezonden, op dezelfde zender en, in principe, op hetzelfde tijdstip.

Serie tv-documentaires
Wie na het luisteren naar die twintig minuten over het fenomeen symfonie, direct in de ban is geraakt, doet er wellicht goed aan om op donderdag 10 november, 's avonds tussen 22:00 uur en 23:00 uur ─ alweer onze tijd ─ naar een aflevering van een reeks documentaires getiteld Symphony, die dan door BBC Four Television zal worden uitgezonden. De aflevering in kwestie heet Beethoven and beyond.
In verband met de vader van de symfonie, zij hier gewezen op twee Duitse boeken, die veel kunnen bijdragen tot begrip van de soort muziek en de eerste maker: Papa Haydn.

Händels Jephta zondag in 'Soirée' van NDR Kultur

In het programma Soirée van de Duitse regionale radiozender NDR Kultur wordt op zondag 6 november ─ in een verslag dat van de Händel Festspiele 2011 te Göttingen wordt gedaan ─ een uitvoering gerealiseerd van het oratorium Jephta uit 1751 van Georg Frederic Händel (1685-1759). De tekst is afkomstig van Thomas Morell (1703-1784) [1], die zich heeft gebaseerd op het hoofdstuk Jephta uit het Bijbelboek Richteren.
Begin januari 1751 is de componist met zijn werk aan dit opus begonnen, maar op 13 februari, toen hij het tweede gedeelte had afgerond, werd hij zich meer en meer bewust van de verergering van de problemen met zijn gezichtsvermogen; op 30 augustus was het oratorium dan toch gereed.
De première van Jephta werd gegeven op 26 februari 1752 in Covent Garden, snel gevolgd door twee herhalingen: de eerste twee dagen later, op 28 februari, en daarna nog eens op 4 maart.
De uitvoering die door de radiozender NDR Kultur de ether ingezonden wordt, op genoemde datum tussen 22:02 uur en middernacht, zal worden gerealiseerd door het Salzburger Barockchor, ondersteund door het Händel Festspielorchester onder leiding van Bernhard Forck. Vocale solisten verlenen, zoals dat gebruikelijk is in een oratorium, ook aan deze uitvoering hun medewerking.
__________
[1] De klassiek geschoolde geleerde Thomas Morell stond bekend als librettist, maar hij oefende tevens het beroep van drukker (en dus, veelal tegelijkertijd, tevens dat van uitgever)

Weinberg Festival met twee Russische collega's

Prokofjev en Sjostakovitsj begeleiden
Het Avondconcert dat de Tros-radio op vrijdag 4 november via Radio 4 zal uitzenden, wordt gegeven in het kader van het Weinberg Festival in Utrecht, tussen 20:02 uur en 23:00 uur.

Drie composities van Russische meesters zullen worden uitgevoerd, met daarin centraal het Concert voor viool en orkest van Mieczyslav (ook wel: Mojsje) Weinberg (1916-1996), wiens naam op tal van manieren zou kunnen worden geschreven: een Nederlandse transliteratie uit het Russisch zou Vainberg moeten zijn, maar het is direct duidelijk dat de oorsprong van deze familienaam in een andere dan Russische richting wijst.
De man wordt door een uitnemende kenner van de Russische muziek, Boris Schwarz (1906-1984) als een gematigd-conservatieve modernist beschouwd. De invloeden van zijn voorgangers en tijdgenoten in de Russische muziek zijn evident: Sjostakovitsj is in zijn Kamersymfonieën goed te herkennen.
Het concert wordt geopend met de Ouverture op Hebreeuwse thema's, opus 34, uit 1919 [1] van Sergej Prokofjev (1891-1953). Afgesloten wordt het met de Symfonie nr. 10 in e kleine terts uit 1953 van Dmitri Sjostakovitsj (1906-1975).
Het geheel zal worden uitgevoerd door het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van Pablo Heras-Casado, met medewerking van Eugene Ugorsky (Jevgeni Oegorski), viool.
__________
[1] Oorspronkelijk gecomponeerd voor klarinet, strijkkwintet en piano.

Muziek in Estland: enige keren op Cultura 24

Componist Arvo Pärt.

De naam van de Estlandse componist Arvo Pärt (geboren 1935) is allang geen onbekende meer in onze contreien, maar enkele andere componisten die in het NTR-programma Klassiek: Muziek uit Estland voorkomen, zullen vooralsnog buiten hun geboortegrond minder bekendheid genieten, zoals Erki-Sven Tüur (geboren 1959) en voor Cyrillus Kreek (1889-1962).
Het Filharmonisch Kamerkoor van Estland stelt in genoemde uitzending enkele werken van die drie meesters der muziek voor onder leiding van Daniel Reuss.
Op maandag 31 oktober is de eerste uitzending, te zien op het digitale televisiekanaal Cultura 24, tussen 22:15 uur en 22:50 uur. Een herhaling is te zien op dinsdag 1 november, tussen 18:24 uur en 19:00 uur.
Voor eventueel meer herhalingen kan men de website van de zender in kwestie en het aldaar toegankelijke onderdeel Programmagegevens raadplegen.

KamerFilharmonie der Aa exploreert met twee concerten de recentere Nieuwe Wereld

Motto: Uit de Nieuwe Wereld
Geconditioneerd als wij mensen in de muziek allen zijn, denken wij bij de uitdrukking Uit de nieuwe wereld als eerste aan de Tsjechische meester Antonín Dvořák (1841-1904) die niet alleen zijn Negende Symfonie (ook wel voorzien van het nummer Zeven) die uitdrukking als ondertitel heeft meegegeven, maar tevens een van zijn strijkkwartetten en een strijkkwintet.
De Kamerfilharmonie Der Aa heeft deze uitdrukking gekozen als motto voor de beide herfstconcerten in de laatste oktoberdagen van dit jaar, in Groningen, jongstleden vrijdag (28 oktober) en in Assen, op zondag 30 oktober.

Leonard Bernstein.

Leonard Bernstein
Van de drie componistennamen die aan deze twee concerten zijn verbonden, is die van Leonard Bernstein (1918-1990) zonder meer de bekendste, Stephen Melillo (geboren 1957), ondanks een oeuvre van 1030 composities, de minst bekende; daartussenin bevindt zich Samuel Barber (1910-1981), die zijn leven deelde met een andere befaamde Amerikaan uit de wereld der muziek: Aaron Copland (1900-1990).
Het concert van de KamerFilharmonie Der Aa onder leiding van Joost Smeets werd geopend met Three dance episodes uit On the town uit 1944 van Leonard Bernstein, met daarin een sfeer die tevens in andere stukken van (Uncle) Lenny te vinden is, en waarin één van de grondvesten van diens scheppend werk is verankerd: het oeuvre van de door hem zo bewonderde (en veelvuldig uitgevoerde) George Gershwin (1898-1937). Voor wie zich dat nog niet zo bewust was, heeft de voortreffelijke saxofoniste van het ensemble de toehoorders dat wel duidelijk gemaakt.

West Side Story
Met de Symfonische dansen uit West Side Story (zonder lidwoord) werd de avond besloten.
Dit werk is een musical die Bernstein in de jaren vijftig heeft gecomponeerd voor Braodway. De later verfilmde versie begin jaren zestig vormt jeugdsentiment voor velen uit mijn generatie, al kan die film bij een groot deel van die mensen van anno toen niet meer op hetzelfde enthousiasme rekenen als zo'n halve eeuw geleden. In die tijd werd er ook wel eens over getwist over de vraag of West Side Story niet toch een opera was. Zonder die discussie hier opnieuw te willen oprakelen, houd ik het bij een musical ─ een fenomeen dat ik intens verafschuw ─, al heeft de componist zich in een terugblik ongeveer een decennium na het ontstaan, geuit toen de film eenmaal zulke hoge ogen gooide. Zijn eigen opus heeft hij bij die gelegenheid bedacht met de woorden "Too much Puccini." Diens meer dan abjecte muziekdrama's vormen niets anders dan clichématige gruwelkitsch, die kan blijven voortbestaan bij de gratie van voortreffelijke zangers, waardoor het geheel nog net aan te horen valt.
In dat opzicht heeft Leonard Bernstein heel wat meer gepresteerd, aangezien die Symfonische dansen ─ zonder aria's of duetten, ensembles en al wat dies meer zij ─ het tot op de huidige dag op concertpodia hebben volgehouden. Terecht, mede doordat dit gedeelte het enige uit dat opus is met beklijvende kwaliteit. Voor de uitvoering daarvan is niet alleen een goed ingespeeld ensemble benodigd, maar tevens groot enthousiasme waarbij men de nek durft uit te steken. Een swingende dirigent op de bok vormt daarbij zeker een pre. Een altijd stralende Joost Smeets voldeed samen met zijn, nog steeds groeiende, ensemble vol souplesse aan die vereisten.

Samuel Barber, in
1944 gefotografeerd
door Carl Van Vechten.

Samuel Barber en Stephen Melillo
Van Samuel Barber (1910-1981) kennen de meeste doorsnee-muziekliefhebbers alleen diens Adagio for strings, dat net als diens First essay for orchestra op 5 november 1938 in première is gegaan onder leiding van Arturo Toscanini, die het eerder dat jaar aan de toen nog jonge componist in opdracht had gegeven. Ook dat stuk kreeg een prima vertolking. Over het pièce de résistance van de avond, het Vioolconcert van Stephen Melillo ─ waarmee violiste Carla Leurs en de KamerFilharmonie der Aa een mijlpaal hebben gezet in het eigen bestaan en tegelijkertijd in dat van de componist, die het werk nu in zijn oorspronkelijke versie uitgevoerd heeft gekregen ─ hebben we, eveneens heden, een separaat artikel opgenomen op onze zustersite Cultuur in Groningen en omgeving.

Expositie, pianomuziek, gedichten en liederen

Šviesé Čepliauskaité
Foto: Jogaile Butrimaite.

Expositie en concert Soestduinen
Het Litouws Cultureel Centrum organiseert in het Hilton Royal Parc te Soestduinen een expositie Kunstenaars uit Litouwen. Tijdens deze tentoonstelling wordt op zondag 30 oktober ook nog een concert ingelast, in samenwerking met de Vlaamse Vertegenwoordiging in Den Haag.
Nadat de bezoekers zondagmiddag tussen 15:00 uur en 16:00 uur, eerst de gelegenheid geboden krijgen de expositie te bezichtigen, begint het concert met pianomuziek, poëzie en liederen, te realiseren door drie dames ─ twee zangeressen en een vorodrachtskunstenaar ─ die een uiteenlopend programma zullen presenteren. Daarbij gaat het in de eerste afdeling om vier componisten, waarvan twee heel grote name uit de muziekgeschiedenis: Franz Liszt (1811-1886) ─ wiens tweehonderdste geboortedag dit gehele jaar wordt herdacht ─, alsmede Fryderyk Chopin (1810-1849).

Beatrijs Van Craenendonck.

Drie Litouwse namen
De pianiste Šviesé Čepliauskaité uit Litouwen heeft een internationale reputatie, die zij komende zondag opnieuw kan bewijzen, met niet alleen de bovengenoemden, maar tevens met stukken van twee Litouwse muziekmeesters: Zita Bružaité (geboren 1966), en voorts van Jurgis Gaižauskas (1922-2009. Laatstgenoemde komt voor in het boek Baltische zielen van Jan Brokken.
Deze Litouwse musicienne is door de Frederic Chopin Society onderscheiden met het predicaat piano virtuoso.

Cristel De Meulder.

Vlaamse kunstenaars Beatrijs Van Craenendonck ─ zelf dichteres en tevens initiatiefneemster van de Internationale Vriendenkring Anton van Wilderode (1918-1998) ─ draagt gedichten voor uit het oeuvre van die Vlaamse classicus en poëet.
In aansluiting zullen liederen worden gezongen van een andere Vlaamse meester: Lodewijk Mortelmans (1868-1952). Cristel De Meulder, die een uitstekende reputatie geniet, mede vanwege haar rijk geschakeerde repertoire, zal de liederen ten gehore brengen.

Op deze dag leidde Mahler tweemaal zijn Vierde

Gustav Mahler, tekening
van Tonny Groenhuysen,
Buitenpost; oostindische inkt
met cocktailprikker.

Concertgebouw Amsterdam
Op deze dag in 1904 is componist Gustav Mahler (1860-1911) naar Amsterdam gekomen om aldaar in het Concertgebouw zijn Vierde Symfonie in G zelf te dirigeren. Tijdens het avondconcert heeft hij dat zelfs tweemaal gedaan: eerst vóór de pauze en na de onderbreking nogmaals.

Nog altijd geliefd
Honderdenzeven jaar later is dit opus, gecomponeerd in de jaren 1899-1901, waarin de concertmeester twee verschillend gestemde violen bespeelt, en met een sopraan-solo in het laatste deel Das himmlische Leben, nog altijd zeer populair, overal ter wereld waar concertzalen zijn.

Een halve eeuw Les Percussions de Strasbourg

De slagwerkgroep Les Percussions de Strasbourg bestaat sedert 1961 en kan derhalve terugblikken op een halve eeuw muziek maken. Al moet worden toegevoegd dat de jongste telg die tot dit ensemble is toegetreden, pas in 1970 werd geboren.
Arte-tv presenteert op maandag 17 oktober, tussen 22:55 uur en 23:50 uur, een documentaire over deze musici, met de grappig-realistische titel Handwerker des Klangs ─ Les Percussions de Strasbourg.
Hierbij gaat het om een Franse documentaire uit 2011 van Eric Darmon, uit te zenden in HD-kwaliteit, op het beeldformaat 16:9, met stereofonisch geluid. Het is een bijdrage van Arte France aan deze Duits-Franse cultuurzender, die de film op zondag 23 oktober nogmaals zal uitzenden voor degenen, die bij het krieken van de dag, als de haan kraait (hoewel), vanaf 06:00 uur.

Van Swieten Society blijft aan de weg timmeren

Tegen de verdrukking in
Hoewel diverse, prachtig aan de weg timmerende, individuele musici en ensembles alsmede, niet te vergeten, ad hoc groepen, er veel aan doen om de deels nog begaanbare wegen naar een niet te versmaden, ja zelfs onmisbare, muziekcultuur open te houden, ondanks de door machtswellust bezeten cultuurbeulen die de huidige Nederlandse maatschappij rijk is en er dan ook werkelijk alles aan doen om talrijke uitvoerende kunstenaars om zeep te helpen [1] ─ van euthanasie (een zachte dood) is daarbij geen sprake ─ en dergelijke liederlijke lieden dan ook waarlijk niets anders verdienen dan de diepst denkbare verachting, zien we elke poging, om deze weerzinwekkende uitholling overdwars enigszins het hoofd te bieden, met veel genoegen tegemoet.

George Onslow.

De Van Swieten Society gaat in het seizoen 2011-2012 vooralsnog gewoon verder op de ingeslagen weg met programma's die de toehoorders in de gelegengheid stellen om kennis te maken met het niet-alledaagse in de wereld der klassieke muziek. Daarvan getuigt ook hun eerste programma in een serie van vier verschillende programma's welke alle onder het motto Romantische Reuzen worden gevangen.
Het eerste in die reeks is Violoncello all'Inglese en start aanstaande zaterdag, 15 oktober 2011, in de Lutherse Kerk te Groningen. Eén van de componisten op het programma is de Engelsman George Onslow (1784-1853), die geen onbekende meer is voor luisteraars naar de Britse cultuurzender BBC Radio 3.
__________
Nadere gegevens over deze reeks concerten is te vinden in twee, onderling verschillende bijdragen van heden: een artikel op onze zustersite Muziek en mensen, en daarnaast een stuk met voornamelijk andere inhoud op een andere zustersite, Cultuur in Groningen en omgeving, omdat in die Stad het eerste concert in de genoemde reeks zal worden gegeven.
__________
[1] Het Devich Trio is het eerste slachtoffer van deze destructieve praktijken van de cultuurbarbaren op het Binnenhof.
__________
NASCHRIFT zaterdag 15 oktober: Als gevolg van fysiek malheur van pianist Bart van Oort is het concert in de Lutherse Kerk van deze dag afgelast. Zodra we meer info hebben over de resterende concerten in deze reeks, zullen we daarop terugkomen in een separate bijdrage.

Michel van der Aa met Boulez in één programma

Pierre Boulez dirigeerde, tijdens de ZaterdagMatinee van 24 septemberin het Amsterdamse Concertgebouw, zijn compositie Pli selon pli uit 1962, waarvan hij de première in dat jaar eveneens zelf had geleid in diezelfde muziektempel. Uit het gebruikte tekstmateriaal van de Franse dichter Stéphane Mallarmé (1842-1898) blijkt de voorkeur die Boulez voor symbolistisch-modernistische letteren heeft en dat is terug te vinden, soms na zoeken en overdenkingen, composities.

Michel van der Aa.
Foto Marco Borggreve.

Voor zijn orkestwerk Le marteau sans maître, geschreven in de jaren 1953-1957, heeft de meester eveneens teruggegrepen op Franse poëzie, deze keer eigentijds, van René Char (1907-1988).
Dit opus voor vrouwenstem en orkest besluit het programma Hear and now van BBC Radio 3, dat op zaterdag 8 oktober, vanaf 23:30 uur, tot 01:00 uur in de nacht op zondag 9 oktober ─ onze tijd ─ wordt uitgezonden.
Dat programma wordt geopend met de compositie Spaces of blank ─ een liedcyclus voor mezzosopraan, orkest en tape uit 2007 van de jongere Nederlander, wiens naam we steeds vaker tegenkomen, Michel van de Aa (geboren 1970), die werd onderscheiden met enkele prestigieuze muziekprijzen, en die tot de meest gevraagde muziekmeesters uit ons lage land blijkt te behoren.

Vier uur achtereen Gustav Mahler op NDR Kultur

De Duitse regionale radiozender NDR Kultur biedt, op zaterdag 1 oktober, twee programma's met betrekking tot de componist Gustav Mahler (1860-1911). Beide programma's duren twee uur, en dat vult de avond tussen 20:00 uur en middernacht. Het eerste programma wordt aangekondigd als "ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Mahler". Bedoeld is echter de sterfdag, aangezien de componist in kwestie dit jaar wereldwijd wordt gevierd ter gelegenheid van de honderdste sterfdag; in 2010 was dat Mahler-Jaar vanwege het feit dat de man anderhalve eeuw geleden werd geboren.
In de aflevering van het wekelijkse programma Prisma Musik, van genoemde Duitse radiozender, wordt aandacht besteed aan de Amerikaanse jaren van Gustav Mahler.

Leonard Bernstein.

In aansluiting daarop volgt om 22:00 uur een aflevering van Variationen zum Thema, dat keurig aansluit op het voorafgaande: een uitvoering door een latere versie van het orkest waarvan Mahler enige tijd dirigent was: het New York Philharmonic Orchestra. Onder leiding van Leonard Bernstein (1918-1990) speelt dat ensemble eerst de Negende Symfonie in D grote terts uit 1908-1909, gevolgd door het Fragment van de onvoltooide Tiende Symfonie in fis kleine terts uit 1909-1910.
Die Bernstein-versie heeft wel meer dan eens dat neurotische uit leven en werken van Mahler, maar van een technisch en muzikaal hoogstaande uitvoering van die symfonieën komt het onder Bernstein nooit.

Nederlands Blazers Ensemble met De ontvoering

Blazers en een ud-virtuoos
Met ingang van woensdag 21 september speelt het Nederlands Ensemble op historische instrumenten zevenmaal het programma De ontvoering, waarvan drie voorstellingen in Amsterdam, onder meer de voorpremière.
De ontvoering is een presentatie vol fraaie, kleurrijke fata morgana, bestaande uit teksten die Stijn Aerden heeft geproduceerd, samen met fragmenten uit de Koran en de hier en daar bezwerende muziek van de oriëntaalse luit, de ud (ook wel oed). Voor deze reeks concerten wordt het Nederlands Blazers Ensemble aangevuld met de virtuoos op dat instrument, de in 1970 te Marokko geboren Driss El Maloumi.

Mozart-adaptatie
De ontvoering is een adaptatie voor in principe (de) acht blazers (in kwestie), maar in de realisatie wordt het muziekdrama van Mozart ─ Die Entführung aus dem Serail uit 1782 zonder zangers gepresenteerd, maar met nog vier spelers naast de acht blazers en de ud: een trompet, een trombone, een contrabas en pauken.

Zeven uitvoeringen:
woensdag 21 september, 20:30 uur; Amsterdam: Podium Mozaiek
donderdag 22 september, 20:30 uur; Den Bosch: De Toonzaal
zaterdag 24 september, 20:15 uur; Groningen: De Oosterpoort
donderdag 10 november, 20:15 uur; Haarlem: De Philharmonie
vrijdag 11 november, 20:15 uur; Amsterdam: Concertgebouw
zaterdag 12 november, 20:15 uur; Den Haag: Nieuwe Kerk
zondag 13 november, 20:15 uur; Amsterdam: Concertgebouw

In alle gevallen wordt ongeveer een uur voor het begin van het concert een gratis bij te wonen inleiding gegeven door Saskia Törnquist en eventueel anderen. Na afloop van de voorstelling is er steeds een zogenoemd after-concert.

Franz Schubert doorstaat aanslag door een familie

Ernstige belediging
Onlangs werd in een uitermate abject, commercieel, Nederlands televisieprogramma ─ waarvan alleen al de Engelse titel niet deugt, omdat de makers pretenderen ons land te representeren, doch dit direct reduceren tot de randstad; een mentaliteit die zó veelbetekenend is dat de makers zich er niet eens van bewust (b)lijken te zijn. Een doorgewinterde brulboei, die ook nog eens in ernstige mate op voet van oorlog verkeert met onze taal, fungeert als 'presentator'. Een jury ─ bestaande uit een opdringerige schreeuwlelijk, een oudbakken kerstboom en een Yank ─ die je niet bepaald professioneel kunt noemen, mag commentaar geven, en alles wat van die zijde over de kandidaten wordt uitgestort, wordt met instemmend knikken en applaudisseren door de optredende personen, duo's of grotere groepen, geriposteerd: een show binnen een show. Dat alles toont nogmaals dat de intrinsieke waarde van het fenomeen applaus ─ waartoe de man met de microfoon de meute steeds aanzet ─ tot bijna nihil is gekrompen.
In dat kader trad al enige keren een gezin ─ vader, moeder en dochter ─ op dat de pretentieuze, en in deze context tegelijkertijd ridicule, naam Opera Familia draagt, een vlag die de lading geenszins dekt. Met opera heeft het volstrekt niets van doen en dat mag men ook helemaal niet verwachten in zo'n gruwelijk, extreem lawaaierig decor. Genoemde groepering kreeg onlangs de kans om een aanslag te plegen op de geniale Oostenrijkse componist Franz Schubert (1797-1828), door "een eigentijdse versie" van diens Ave Maria te 'zingen'. Meer dan die titel had het gepresenteerde, vanzelfsprekend, niet met Schubert te maken. Van a tot z een totaal fout en foutief optreden.
Zoiets vormt een extremistische verkitsching, ondersteund door vals licht, podium-rook en een gepretendeerde diepgang, welke een stoeptegel tot satirisch niveau had kunnen verheffen, doch die vanaf een podium niet meer voorstelde dan een vermoeiende, want tot diep binnenin het merg gelikte en afgelikte voorstelling. Daarbij viel de vernietiging van een andere Oostenrijkse componist ─ Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791), die in de jaren tachtig ter stem werd genomen ─, door een Engelse Miss Brown, die een adaptatie van de melodie van diens Klarinetkwintet de wereld inschoot, vrijwel in het niet, al zat ook daarin beslist geen muziek.

Componist van de week
Vijf dagen achtereen, steeds tussen 19:30 uur en 20:00 uur, vervult Franz Schubert de rol van Componist van de week via Radio 4 in een programma van de Vara. Laten we er, in deze regels, nog eens aan herinneren dat de man de onovertroffen meester ─ kwantitatief en kwalitatief ─ van het kunstlied werd en is gebleven, ondanks zijn al te voortijdige verscheiden als éénendertigjarige. Net als dat het geval is geweest met, de toen reeds voormalige, collega Mozart (goed vijfendertig jaar), en enkele anderen, die nog jonger zijn heengegaan en tevens veel minder in de aandacht van pers en publiek zijn komen te staan, zoals de Belgische meester Guillaume Lekeu, die vierentwintig jaar en één dag werd (1870-1894) en de als 'Spaanse Mozart' betitelde Juan Chrisostomo de Arriaga (1806-1826), die de twee decennia niet eens heeft kunnen volmaken: hij stierf tien dagen voordat hij twintig jaar zou worden.
En er zijn nog wel meer voorbeelden uit de muziekgeschiedenis aan te halen van vakbekwame componerende musici, die een lagere graad van bekendheid ─ of, zo men wil, grotere mate van onbekendheid ─ genieten.
Meer van Franz Schubert in verband met een radio-presentatie kunt u lezen op onze zustersite Muziek en mensen in een artikel, eveneens van vandaag.

Nieuw muziekcentrum in Helsinki geopend

Van het concert ter gelegenheid van de officiële opening van het Muziekcentrum, met een 36.000 vierkante meter tellend vloeroppervlak, in de Finse hoofdstad Helsinki is een televisieregistratie gerealiseerd ─ wie zal dat in ons huidige tijdsgewricht nog verbazen? ─ en deze zal op 18 september, tussen 19:15 uur en 20:00 uur door Arte-televisie worden uitgezonden.
Dat Muziekcentrum biedt niet alleen plaats aan de twee grote orkesten, het Filharmonisch Orkest van Helsinki en het Radio Symfonie Orkest van Finland, maar tevens aan de Sibelius Muziekacademie, het enige conservatorium van Finland. 
Beide ensembles speelden voor die gelegenheid werken van onder anderen Jean Sibelius (1865-1957). Dat de internationaal meest vermaarde muziekmeester van Finse bodem hier een vooraanstaande rol heeft gespeeld, zal niemand verbazen.
Gedurende de drie kwartier die het programma in beslag neemt, horen en zien we Liederen in het Zweeds en Fins, vertolkt door Soile Isokosi. Eerstgenoemd orkest onder leiding van John Storgards speelde Sibelius' Tapiola, symfonisch gedicht, opus 112 uit 1926, en het andere orkest speelde, onder leiding van Jukka- Pekka Saraste, Finlandia uit 1899 [1], het onofficiële Finse volkslied.
De uitzending zal door Arte-tv worden herhaald op vrijdag 23 september om 06:00 uur in de ochtend, een tweede herhaling zal te zien zijn op donderdag 29 september, eveneens vanaf 06:00 uur bij het krieken van de dag, en de derde herhaling zal worden gerealiseerd op woensdag 5 oktober, alweer om dezelfde tijd.
__________
[1] In 1900 reviseerde Sibelius dit orkestwerk, waarvan in beide gevallen ook nog een koor kan worden toegevoegd.